Tìm về cõi thiền 'Nam thiên đệ nhất động'

Quê hương tôi

Tìm về cõi thiền 'Nam thiên đệ nhất động'

Cập nhật: Thứ sáu, 5/5/2023 | 2:28:42 PM

QLMT - Theo các nhà địa chất, Động Hương Tích có từ thời vận động tạo sơn và được phát hiện vào thế kỷ XI. Đạo Phật đã thổi hồn vào những khối nhũ đá để tạo nên những Đụn Gạo, Nong Tầm, Né Kén, Cây Vàng, Cây Bạc, Núi Cô, Núi Cậu, Sũa mẹ… ước vọng muôn đời được ấm no của cư dân lúa nước.

Hãy bỏ lại những gì là "bụi bặm” của đời thường trên bến Đục, để thân cho sạch, tâm cho tĩnh khi bước lên con thuyền nhỏ lênh đênh trên dòng suối Yến

Chùa Hương là cách nói trong dân gian, trên thực tế chùa Hương hay Hương Sơn là cả một quần thể văn hóa - tôn giáo Việt Nam, gồm hàng chục ngôi chùa thờ Phật, vài ngôi đền thờ thần, các ngôi đình, thờ tín ngưỡng nông nghiệp. Trung tâm chùa Hương nằm ở xã Hương Sơn, huyện Mỹ Đức, Hà Nội, ven bờ phải sông Đáy.

Trung tâm của cụm đền chùa chính là chùa Hương nằm trong động Hương Tích. Có cả đường đi bộ lên chùa Hương. Nhưng thăm chùa Hương mà không đi qua Bến Đục - Suối Yến thì cũng không cảm nhận được hết những rung cảm đặc biệt khi lên chùa.

Trung tâm chùa Hương nằm ở xã Hương Sơn, huyện Mỹ Đức, Hà Nội, ven bờ phải sông Đáy.

Hãy bỏ lại những gì là "bụi bặm” của đời thường trên bến Đục, để thân cho sạch, tâm cho tĩnh khi bước lên con thuyền nhỏ lênh đênh trên dòng suối Yến, đắm chìm trong "bầu trời, cảnh bụt”,… thoảng chút hương trầm man mác khi lướt qua gần các chùa hai bên bờ, nghe tiếng chèo khua như khúc nhạc nước khoan thai, êm dịu, để đạt được trạng thái thiền với " non non, nước nước, mây mây…”. Đấy mới là niềm "ao ước bấy lâu nay” không chỉ với cụ Chu Mạnh Trinh mà với tất cả những ai đã có dịp lên chùa Hương.

Giấc mộng Thiền thoáng đến với khoảng thời gian trên sông nước và cũng chợt đi khi khách bước xuống thuyền bởi nghe đâu đó tiếng "chày kình” dóng lên hồi chuông ngân nga từ chùa Thiên Trù. Bởi đến đây, tuy vẫn giữ cái tâm thanh tịnh khi vào chùa, nhưng chẳng tránh được phân tâm bởi sự nhộn nhịp của khách hành hương, của quán xá dịch vụ hai bên đường lên chùa. "Khách tang hải giật mình trong giấc mộng" là vậy.

Thăm Thiên Trù xong, ai có sức có thể leo đường bộ để qua các chùa hai bên dốc như chùa Giải Oan, Long Tiên, Động Binh… còn không lên cáp treo để lên động Hương Tích. Qua Thiên Trù, lên đến Hương Tích tạm coi như đã đến Hương Sơn rồi.

Từ cửa động, đi xuống 120 bậc ta như bước vào một thế giới khác, thế giới của tâm linh

Từ cửa động, đi xuống 120 bậc ta như bước vào một thế giới khác, thế giới của tâm linh. Hai bên lối vào động, cây rừng xanh mướt. Theo các nhà phong thủy, động Hương Tích là hàm của một con rồng mà đuôi rồng chạy dài đến Ái Nàng - Hang Nước (xã An Phú - huyện Mỹ Đức). Theo các nhà địa chất, Động Hương Tích có từ thời vận động tạo sơn và được phát hiện vào thế kỷ XI. Ngay từ thế kỷ thứ XVII, Động đã được làm nơi thờ Phật. Phật thoại truyền rằng Quan Thế Âm Bồ Tát đã tu hành 9 năm và thành đạo ở động này nên đặt tên là Hương Tích (với ý nghĩa dấu vết thơm tho).

Hương Sơn là cả một quần thể văn hóa - tôn giáo Việt Nam

Đạo Phật đã thổi hồn vào những khối nhũ đá

Đạo Phật đã thổi hồn vào những khối nhũ đá để tạo nên những Đụn Gạo, Nong Tầm, Né Kén, Cây Vàng, Cây Bạc, Núi Cô, Núi Cậu, Sũa mẹ… ước vọng muôn đời được ấm no của cư dân lúa nước. Cũng chính vì những ý nghĩa tâm linh ấy mà Hương Tích mãi mãi vẫn là "NAM THIÊN ĐỆ NHẤT ĐỘNG” như đề từ được khắc trên đá bên trái động từ năm 1770 của Tĩnh đô Vương Trịnh Sâm.

Bài & ảnh: TRẦN QUANG HƯNG

Nam thiên đệ nhất động Động Hương Tích Chùa Hương

Các tin khác

Discovery Channel đưa cà phê Việt Nam lên sóng toàn cầu

Tối 24.11.2023, bộ phim tài liệu "The Tao of Coffee – Cà Phê Đạo" của Warner Bros. Discovery kể về khát vọng và hành trình cà phê Việt Nam chinh phục toàn cầu chính thức phát sóng lần đầu tiên trên kênh Discovery tại Úc và New Zealand.

Tháp nước Hàng Đậu hồi sinh trong triển lãm nghệ thuật

Triển lãm “Sắp đặt nước và di sản Tháp nước hàng Đậu” là một điểm nhấn quan trọng trong tuyến trải nghiệm di sản đô thị thuộc Lễ hội thiết kế sáng tạo Hà Nội 2023. Địa điểm và sự kiện đã gây chú ý và được đông đảo giới chuyên môn, người dân thủ đô cũng như khách du lịch quan tâm. Những ngày cuối tháng 11/2023, ở khu vực Vườn hoa Vạn Xuân – Tháp nước Hàng Đậu có thể thấy hàng trăm người xếp hàng dài, chờ hàng tiếng đồng hồ để vào tham quan bên trong công trình đặc biệt này.

Quận Hoàn Kiếm giá trị cốt lõi của lịch sử thủ đô Hà Nội

Hồ Hoàn Kiếm lúc này quy mô chỉ còn bằng một nửa hồ – vốn mang tên Lục Thủy vào thời xảy ra sự kiện ở thế kỷ XV đầy tính huyền thoại mà sau đó nó được mang tên.