Rác thải công nghiệp là những chất thải được thải ra môi trường thông qua những hoạt động của một số nhà máy, xí nghiệp,… Phần lớn chúng đều là những chất thải này gây nguy hại đến các sinh vật sống bên trong môi trường, không chỉ riêng con người.
Thông thường, chất thải thường chia thành loại có thể tái chế và loại không thể tái chế. Một số chất thải rắn có thể tái chế như: giấy báo, thùng cacton, một số kim loại,… Khí độc hại, hóa chất dạng lỏng độc hại,… được xếp vào loại không thể tái chế. Chúng tương đối nguy hiểm, có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của con người, phá hủy môi trường sống, ăn mòn một số đồ vật, kiến trúc, gây ra cháy nổ,…
Phân loại rác thải công nghiệp
Phần lớn rác thải công nghiệp đều ảnh hưởng, nguy hại đến với sức khỏe con người. Dựa vào thành phần cấu tạo cũng như các hợp chất có trong chất thải công nghiệp mà được phân loại thành các loại sau:
Chất thải rắn nguy hại: là những chất rắn, lỏng, khí chứa các thành phần gây cháy, nổ, ảnh hưởng đến sức khỏe, môi trường như: các hợp chất xi mạ, phụ gia, dầu nhớt thải, pin, bóng đèn..
Chất thải rắn không nguy hại: là các chất không nguy hại đến con người cũng như môi trường xung quanh. Đặc biệt các chất thải loại nầy có khả năng tái chế như: kim loại, than hoạt tính, gốm sứ, cao su..
Vì sao phải xử lý rác thải công nghiệp?
Không thể phủ nhận được tầm nguy hiểm của các loại rác thải công nghiệp này. Sự phát triển quá nhiều của rác thải công nghiệp có thể dẫn đến sự ô nhiễm môi trường xung quanh mà chúng ta dễ dàng nhìn thấy như: ô nhiễm nguồn nước, ô nhiễm không khí, sự thay đổi khí hậu trong thiên nhiên, một số loại bệnh mới phát sinh,…
Nguyên nhân chủ yếu do một số doanh nghiệp trong quá trình sản xuất không thực hiện biện pháp xử lý rác thải đúng cách hoặc không muốn xử lý hiện tượng này. Một vài doanh nghiệp trực tiếp thả các loại rác thải vào trong sông hoặc trong không khí, ảnh hưởng đến sinh hoạt của người dân khi sống trong những khu vực này.
Sự quan tâm xử lýrác thải công nghiệp đang là tình trạng cấp bách trong xã hội ngày nay. Tuy nhiên, trong thời gian qua, việc này vẫn chưa thể xử lý một cách thỏa đáng. Hiện tượng này vẫn tiếp tục tiếp diễn do một số doanh nghiệp không ý thức được tính nguy hiểm đang tồn tại trong môi trường.
Quy trình giải quyết và xử lý rác thải công nghiệp
Khi số lượng rác thải công nghiệp ngày càng tăng, nhất là khu vực xí nghiệp sản xuất, nhà máy sản xuất thì việc kiến thiết xây dựng một quy trình tiến độ chuẩn để giải quyết và xử lý rác thải là điều cực kỳ thiết yếu.
Quy trình giải quyết và xử lý rác thải công nghiệp đang được vận dụng phổ cập nhất tại nước ta như sau :
Bước 1: Kiểm soát, giải quyết và xử lý nguồn rác thải bảo đảm an toàn và hiệu suất cao từ những hoạt động giải trí sản xuất trong nhà máy sản xuất, nhà máy sản xuất
Bước 2: Thu gom và luân chuyển rác thải công nghiệp đến khu vực trung gian
Bước 3: Tiến hành phân loại rác thải công nghiệp
Bước 4: Vận chuyển rác thải đã được phân loại chi tiết cụ thể tới khu giải quyết và xử lý rác thải
Bước 5: Tiến hành giải quyết và xử lý rác thải theo những giải pháp như lò đốt, hóa chất … trước khi thải ra môi trường tự nhiên. Chắc chắn rằng những chất thải này phải được giải quyết và xử lý khắt khe và tuân thủ những bước để bảo vệ bảo đảm an toàn cho thiên nhiên và môi trường và sức khỏe thể chất con người .
Các phương pháp xử lý chất thải công nghiệp
Tùy vào tính chất cũng như yêu cầu thực tế mà lựa chọn phương pháp xử lý khác nhau. Thông thường để xử lý chất thải thì sử dụng 4 phương pháp xử lý như sau:
Phương pháp thiêu đốt:
Là phương pháp xử lý phổ biến trên thế giới hiện nay, đặc biệt là chất thải nguy hại, chất thải y tế. Đối với phương pháp nầy thì xử lý khói thải là vấn đề được quan tâm hàng đầu. Lựa chọn phương pháp xử lý khí thải thì phụ thuộc vào thành phần khí thải như: trung hòa, kết tủa, hấp thụ, hấp phụ, điện lý, lọc, lắng. Đối với phương pháp thiêu đốt thì sử dụng biện pháp oxy hóa chất thải ở nhiệt độ cao chuyển hóa thành các chất khí còn lại một lượng tro xỉ. Hiện nay, phương pháp thiêu đốt được sử dụng rộng rãi ở các nước tiên tiến như: Đức, Nhật, Hà Lan, Đan Mạch…
Phương pháp chôn lấp hợp vệ sinh:
Là phương pháp áp dụng phổ biến nhất tại Việt Nam hiện nay. Tuy nhiên, phương pháp chôn lấp hợp vệ sinh có nhiều nhược điểm như: tiêu tốn diện tích, nguy cơ gây ô nhiễm nguồn nước, nguy cơ gây ô nhiễm không khí. Ngoài ra, đây là phương pháp sử dụng để chôn lấp các loại chất thải tái chế, tro xỉ lò đốt, chất thải công nghiệp.
Ngoài ra, phương pháp chôn lấp còn áp dụng với chôn lấp các loại chất thải nguy hại, chất thải phóng xạ bằng bãi chôn lấp thiết kế đặc biệt phù hợp cho từng loại chất thải. Đối với phương pháp chôn lấp hợp vệ sinh thì vấn đề quan trọng nhất chính là kiểm soát sự phân hủy của các chất thải, nhất là chất thải hữu cơ. Chất thải rắn trong bãi chôn lấp sẽ được phân hủy thành các hợp chất amoni, H2S, SO2, CO2, H2…
Phương pháp ủ sinh học:
Là phương pháp áp dụng với chất hữu cơ không độc hại. Ban đầu là khử nước, tiếp theo sau đó là khử nước. Quá trình ủ chất hữu cơ tạo thành các hợp chất dinh dưỡng, xemlulo, ligin… Phương pháp ủ sinh học được ứng dụng hầu hết ở Việt Nam ở quy mô nhỏ tại trang trại, hộ gia đình cũng. Còn ở quy mô lớn thì thường được ứng dụng đối với khối lượng rác thải hữu cơ nhỏ hơn 300 tấn/ngày. Còn đối với khu vực, tỉnh, thành phố phát sinh lượng chất thải lớn hơn 300 tấn/ngày thường không áp dụng biện pháp ủ hữu cơ không đạt được hiệu quả cao.
Phương pháp tái chế chất thải:
Đối với các loại chất thải như: kim loại, gỗ, nhựa, giấy thì thường được các công ty, làng nghề tái chế thành các sản phẩm khác. Công nghệ tái chế ở các làng nghề hầu hết là cũ và lạc hậu, cơ sở hạ tầng kém, quy mô sản xuất nhỏ nên thường xuyên ô nhiễm môi trường .
T.Anh