Theo Viện Quy hoạch xây dựng Hà Nội, phân khu đô thị Xuân Mai (khu 1) có quy mô diện tích nghiên cứu gần 890 ha, dân số đến năm 2030 khoảng 74.300 người, số dân đô thị hơn 58.000 người.
Khu vực này được hình thành trên cơ sở thị trấn Xuân Mai hiện hữu gồm các khu chức năng đô thị như đất ở, đất công trình công cộng, trường học, cây xanh, đất trung tâm nghiên cứu đào tạo (trường đại học cao đẳng hiện có), đất an ninh quốc phòng,...
Định hướng quy hoạch sẽ nâng cấp cải tạo và mở rộng trung tâm thị trấn Xuân Mai hiện hữu, xây dựng đồng bộ hệ thống giao thông, hạ tầng xã hội và hạ tầng kỹ thuật đảm bảo nhu cầu phục vụ đô thị.
Phát triển các trung tâm thương mại theo mô hình TOD tại các tuyến giao cắt giữa Quốc lộ 6 với trục trung tâm đô thị. Hình thành các trung tâm dịch vụ thương mại, y tế, văn hóa và hành chính cùng với khu đô thị mới.
Bên cạnh đó, khai thác phát triển cảnh quan gò đồi bán sơn địa, ao hồ lớn và kênh rạch thoát nước thành khung không gian xanh cho toàn đô thị.
Phân khu đô thị Xuân Mai (khu 2) thuộc địa giới hành chính thị trấn Xuân Mai và các xã Tân Tiến, Thủy Xuân Tiên, huyện Chương Mỹ có diện tích nghiên cứu khoảng 820ha, dân số đến 2030 khoảng 34.600 người.
Sơ đồ quy hoạch sử dụng đất 3 phân khu đô thị Xuân Mai.
Phân khu được hình thành trên cơ sở cảnh quan sông Bùi và các kênh, rạch thoát nước, ao hồ tự nhiên cùng các làng xóm hiện hữu được bổ sung các công trình công cộng, trường học, cây xanh.
Ý tưởng quy hoạch chủ đạo của khu 2 là bảo vệ cảnh quan làng xóm hiện có, xây dựng đồng bộ hệ thống giao thông, hạ tầng xã hội và hạ tầng kỹ thuật đảm bảo nhu cầu phục vụ đô thị.
Đồng thời phát triển các khu công viên cây xanh, sinh thái, nghỉ dưỡng trên cơ sở hành lang xanh sông Bùi, các tuyến mương, kênh rạch và mặt nước hiện có, vừa đảm bảo hành lang thoát lũ vừa tạo thành khung không gian xanh cho toàn đô thị.
Phân khu đô thị Xuân Mai thuộc địa giới các xã Thủy Xuân Tiên, Tân Tiến, Nam Phương Tiến và Hoàng Văn Thụ (khu 3) có diện tích nghiên cứu hơn 1.740 ha, quy mô dân số năm 2030 khoảng 148.900 người
Phân khu được hình thành trên cơ sở phát triển khu đô thị đại học - công nghiệp - dịch vụ tạo thành trung tâm đô thị mới của đô thị vệ tinh Xuân Mai. Cụm trường đào tạo ở phía Đông Bắc và Tây Nam; cụm công nghiệp và các khu nhà ở mới hiện đại, đồng bộ, hỗ trợ hạ tầng xã hội cho khu vực làng xóm hiện có, khu cảnh quan kênh, rạch, ao hồ tự nhiên kết nối với công viên đô thị ở núi Thoong.
Công viên trung tâm của đô thị sẽ phát triển tại khu vực núi Thoong, hệ thống cây xanh mặt nước được tổ chức kết hợp với chức năng thoát lũ rừng ngang, lũ sông Bùi trên cơ sở mở rộng kênh Văn Sơn và sông Bến Gò.
Quy hoạch cũng hướng tới mục tiêu phát triển cụm trường đại học phục vụ định hướng chuyển các cơ sở giáo dục đào tạo ra khỏi đô thị trung tâm, hỗ trợ trung tâm đào tạo Hòa Lạc. Công nghiệp sẽ tập trung phát triển các ngành nghề sản xuất sạch, công nghệ cao, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Theo ông Trịnh Duy Oai, Phó chủ tịch UBND huyện Chương Mỹ, Quy hoạch chung đô thị vệ tinh Xuân Mai tỷ lệ 1/10.000 được phê duyệt năm 2015 nhưng do chậm có quy hoạch phân khu nên các dự án đầu tư trên địa bàn huyện đều gặp vướng mắc.
Theo định hướng tại Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô đến năm 2030 và tầm nhìn 2050, Thủ đô Hà Nội có 5 đô thị vệ tinh gồm Hòa Lạc, Sơn Tây, Xuân Mai, Phú Xuyên và Sóc Sơn. Trong đó, 4 đô thị vệ tinh Phú Xuyên, Xuân Mai, Sóc Sơn, Sơn Tây được TP Hà Nội phê duyệt quy hoạch chung từ năm 2015 với tổng diện tích khoảng 20.388 ha. Riêng đô thị Hòa Lạc có diện tích hơn 17.000 ha, được Thủ tướng phê duyệt quy hoạch chung tháng 5/2020.
Trong tổng số 31 quy hoạch phân khu thuộc 5 đô thị vệ tinh được tổ chức lập quy hoạch, đến nay, Hà Nội mới hoàn thành được 6 quy hoạch phân khu tại hai đô thị vệ tinh Phú Xuyên (công bố ngày 30/12/2022) và đô thị vệ tinh Xuân Mai. Quy hoạch phân khu đô thị vệ tinh Sơn Tây và Sóc Sơn vẫn đang được nghiên cứu, lập quy hoạch.
Hoài Thu
