QLMT - Cũng như các thành phố lớn trong cả nước, thành phố Đà Nẵng đang phải đối mặt với tình trạng rác thải nhựa ngày một gia tăng, sẽ gây ra ô nhiễm môi trường và hệ sinh thái. Với mục tiêu hướng tới đô thị không rác thải nhựa, Đà Nẵng đã thông qua nhiều chương trình, dự án quản lý chất thải rắn, thúc đẩy hoạt động phân loại, tái chế và giảm thiểu rác thải nhựa.

Lễ phát động hưởng ứng phong trào chống rác thải nhựa tại Quận Thanh Khê - Đà Nẵng

Khối lượng rác thải nhựa ngày một gia tăng

Theo một nghiên cứu được công bố vào giữa năm 2021, mỗi năm, tại thành phố Đà Nẵng thải ra môi trường trung bình 80.000 tấn rác thải nhựa  (tương đương khối lượng rác thải nhựa một người dân thải ra 0,19kg/ngày). Trong đó, khối lượng túi ni-lông là 11.198 tấn/năm, màng chất dẻo các loại là 4.587 tấn/năm, chai nhựa đựng đồ uống khoảng 800 tấn/năm, xốp nhựa khoảng 700 tấn/năm. Rác thải nhựa dùng một lần phát sinh từ dịch vụ ăn uống khoảng 500 tấn/năm.

Trong khi đó, hoạt động từ các văn phòng, vận chuyển, kho bãi, dịch vụ ăn uống, lưu trú, bán lẻ, bán buôn và các dịch vụ khác phát thải khối lượng túi ni-lông lên đến 20.019 tấn/năm, màng chất dẻo các loại khoảng 7.525 tấn/năm, chai nhựa đựng đồ uống khoảng 2.000 tấn/năm, xốp nhựa khoảng 1.800 tấn/năm và rác thải nhựa dùng một lần phát sinh từ dịch vụ ăn, uống khoảng 4.500 tấn/năm. Đó thực sự là những con số báo động đối với môi trường. 

Mặc dù thành phố Đà Nẵng đã triển khai nhiều hoạt động nỗ lực thu gom chất thải sinh hoạt, trong đó có chất thải nhựa, nhưng khối lượng chất thải nhựa xả bừa bãi ra môi trường vẫn vô cùng lớn, khoảng 3.218 tấn/năm. Khoảng 85% tổng khối lượng rác thải nhựa phát sinh được chuyển đến các bãi chôn lấp, chỉ có 6,2% khối lượng nhựa được phân loại để tái chế, 8% chất thải nhựa không được kiểm soát trong môi trường, có khả năng sẽ gây ra thiệt hại cho môi trường và hệ sinh thái.

Nỗ lực trong hoạt động phân loại rác

Đứng trước thực trạng phát sinh rác thải nhựa ngày một gia tăng, các cấp chính quyền, cơ quan, tổ chức tại thành phố Đà Nẵng đã nỗi lực triển khai nhiều hoạt động phân loại rác, các phong trào chống rác thải nhựa, bảo vệ môi trường. Thí dụ: Quận Thanh Khê triển khai mô hình túi ni-lông thân thiện môi trường tại 10 chợ với khối lượng hơn 27,8 tấn. Từ sự tài trợ, hỗ trợ của Tổ chức quốc tế về Bảo tồn thiên nhiên (WWF), quận Thanh Khê đang thực hiện kế hoạch hành động quản lý rác thải nhựa đến năm 2025 với mục tiêu giảm 50% tỷ lệ thất thoát rác thải nhựa; giám sát, xử phạt người xả rác không đúng quy định; 100% số hộ dân, trường học, doanh nghiệp, đơn vị... thực hiện phân loại rác tại nguồn.

Hội Liên hiệp Phụ nữ thành phố Đà Nẵng thực hiện mô hình "dùng cặp lồng đi mua thức ăn”, "phát giỏ hoặc túi sinh thái để đi chợ” nhằm thay thế túi ni-lông và các sản phẩm nhựa dùng một lần với số lượng hơn 800 cặp lồng, hơn 3.000 giỏ hoặc túi sinh thái... và vận động 20 nhóm bếp ăn tình thương không sử dụng hộp xốp khi phát thức ăn. Bên cạnh đó, vận động hơn 200 hộ gia đình phụ nữ trồng gần 4.000 cây chuối để cung cấp lá cho tiểu thương bán rau tại các chợ; hỗ trợ 1.300 gốc cây chuối cho các hộ để nhân rộng mô hình này.

Hoạt động thu đổi rác tái chế được Công ty CP Môi trường đô thị Đà Nẵng tổ chức đang ngày càng lan toả trong cộng đồng. 

Từ tháng 12/2021, triển khai chương trình "Truyền thông nâng cao nhận thức thay đổi hành vi của cộng đồng trong việc sử dụng, quản lý rác thải nhựa, phân loại, tái sử dụng và tái chế rác thải nhằm thúc đẩy mô hình kinh tế tuần hoàn hướng đến phát triển bền vững”, vào mỗi thứ 7 hằng tuần, Công ty cổ phần Môi trường đô thị Đà Nẵng đều tổ chức các điểm thu đổi rác tái chế. Chương trình nhận được sự hưởng ứng tích cực của các tổ chức xã hội, các hộ gia đình, người dân tại địa phương. Số lượt người dân tham gia phân loại và thu đổi rác tăng lên qua mỗi đợt. Người dân khi mang rác tái chế tới điểm thu đổi sẽ được nhận lại các sản phẩm như: nước rửa chén, xà phòng giặt đồ, sữa tắm, bộ ly thủy tinh… hoặc tiền mặt theo giá thị trường của từng loại rác tái chế. Đối với nhựa là 3.000 nghìn đồng/kg, giấy là 4.000 nghìn đồng/kg, sắt là 8.000 nghìn đồng/kg, đồng là 24.000 nghìn đồng/kg. Chương trình được truyền thông nói trên cũng đang được triển khai với sự tài trợ của Liên minh tái chế Bao bì Việt Nam (PRO Vietnam). 

Mục tiêu 85% số hộ gia đình thực hiện phân loại rác thải tại nguồn hiệu quả

Thi hành Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 và các văn bản liên quan đến triển khai phân loại rác thải sinh hoạt, ngày 23/3/2022, UBND thành phố Đà Nẵng đã ban hành Kế hoạch số 54/KH-UBND triển khai kế hoạch phân loại chất thải rắn sinh hoạt (CTRSH) trên địa bàn thành phố năm 2022 hướng đến việc phân loại chất thải tại nguồn hiệu quả, giảm thiểu chất thải nhựa, bảo vệ môi trường bền vững (Kế hoạch số 54).

Kế hoạch đưa ra các mục tiêu cụ thể đó là: 100% quận, huyện, sở ngành liên quan (ở các lĩnh vực chính gồm công nghiệp, y tế, giáo dục và đào tạo, du lịch, dịch vụ) có phương án tổ chức, triển khai chi tiết công tác phân loại, thu gom chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn ban hành trong tháng 4/2022; hơn 90% số tổ dân phố triển khai phân loại rác tại nguồn và 85% hộ gia đình thực hiện phân loại rác thải tại nguồn hiệu quả tại địa bàn khu dân cư; hơn 90% cơ sở công nghiệp trong các khu công nghiệp, cụm công nghiệp triển khai phân loại CTRSH sinh hoạt tại nguồn đảm bảo theo phương thức chung của thành phố; hơn 70% cơ sở dịch vụ, du lịch đang hoạt động triển khai phân loại CTRSH tại nguồn theo phương thức chung của thành phố; 100% số trường học, cơ sở y tế triển khai phân loại CTRSH tại nguồn theo phương thức chung của thành phố; Hơn 80% số chợ, siêu thị, trung tâm thương mại trên toàn thành phố được tuyên truyền, hướng dẫn thực hiện phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn.

Theo kế hoạch nói trên, Đà Nẵng sẽ thí điểm triển khai mô hình tổ chức phân loại rác thải phế thải xây dựng, rác kích cỡ lớn tại quận Sơn Trà. Đồng thời tổ chức rà soát, cập nhật phương thức chung về tổ chức phân loại CTRSH tại nguồn trên địa bàn thành phố để đề xuất áp dụng trong giai đoạn 2023 - 2025. Trong đó sẽ cập nhật các quy định về phân loại chất thải rắn sinh hoạt theo Luật Bảo vệ Môi trường năm 2020 và các văn bản hướng dẫn của Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Để trển khai hiệu quả Kế hoạch số 54, UBND thành phố Đà Nẵng đề nghị UBND các quận, huyện, ban quản lý khu công nghệ cao và các khu công nghiệp và các sở ngành có liên quan cập nhật phương án tổ chức chi tiết tại địa phương và của ngành chậm nhất trong quý I/2022 để hoàn thiện phương thức tổ chức thu gom CTRSH. Đối với UBND các quận, huyện, UBND thành phố Đà Nẵng đề nghị xây dựng kế hoạch, phương án tổ chức thu gom đối với chất thải thực phẩm và chất thải rắn sinh hoạt khác (theo quy mô thí điểm hoặc thử nghiệm); chất thải nguy hại và rác thải xây dựng, rác cồng kềnh.

Theo Sở Tài nguyên và Môi trường (TN và MT) thành phố Đà Nẵng, thời gian qua, các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đã chủ động, nêu cao tinh thần trách nhiệm, thực hiện, đề xuất và triển khai phân loại CTRSH tại nguồn, các mô hình hưởng ứng Phong trào "Chống rác thải nhựa” trên địa bàn thành phố đạt một số kết quả tích cực. Tuy nhiên, qua theo dõi, Sở TN và MT nhận thấy vẫn còn tình trạng ở một số cơ quan, đơn vị sử dụng chai nhựa sử dụng một lần để phục vụ trong các cuộc họp, hội thảo, hội nghị phát sinh đồ nhựa, hộp xốp, túi ni-lông tại các cơ sở kinh doanh, dịch vụ ăn uống trên địa bàn thành phố có xu hướng gia tăng. 

Sở TN và MT thành phố Đà Nẵng yêu cầu các quan tăng cường kiểm tra việc thực hiện nghiêm túc chủ trương của UBND thành phố về việc không sử dụng chai nhựa, ly nhựa đựng nước dùng một lần trong các cuộc họp, hội thảo, hội nghị; hạn chế sử dụng các sản phẩm nhựa khó phân hủy, dùng một lần khi không thực sự cần thiết. Đồng thời Sở TN và MT cũng đề nghị Sở Du lịch, Sở Công thương, UBND các quận, huyện đẩy mạnh công tác tuyên truyền, kiểm tra việc thực hiện giảm thiểu sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần, túi ni-lông khó phân hủy trong phạm vi đơn vị quản lý; tăng cường nhắc nhở các cơ sở tại các trung tâm thương mại, dịch vụ ăn uống, cơ sở kinh doanh dịch vụ, lưu trú du lịch, cơ sở đạt chuẩn, lữ hành, khu điểm du lịch… và giảm thiểu tối đa sản phẩm nhựa dùng một lần hướng tới mục tiêu thành phố Đà Nẵng đề ra: Đô thị không rác thải nhựa.

Lâm Hà

Tags Đà Nẵng đô thị không rác thải nhựa phân loại rác rác thải nhựa túi ni-lông CTRSH