Chậm hoàn thổ, dân khổ
Năm 2015, UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế cấp phép cho Công ty CP Vật liệu Xây dựng 368 khai thác cát tại Bãi Trằm để làm vật liệu san lấp, diện tích 3 ha, sâu 3 m so với hiện trạng, trữ lượng 65.000m3. Giấy phép khai thác khoáng sản đến hết ngày 24/12/2018. Đến nay đã quá hạn 3 năm, thế nhưng doanh nghiệp đã không hoàn thổ mỏ, để lại nhiều lo lắng, hiểm nguy và ảnh hưởng đến sản xuất cho người dân sống xung quanh mỏ cát.
Có mặt tại khu vực mỏ cát, PV nhận thấy khu vực từng khai thác cát đang rất nham nhở, có 2 hồ nước sâu, xanh ngắt. Các biển cảnh báo, dây cảnh báo đã bị nước và cát lấp đi từ lâu, nguy hiểm hơn là nhiều "hàm ếch” xuất hiện ăn sâu vào vườn tược cũng như nhà dân. Tình trạng sạt lở hai bên các hồ xuất hiện rất nhiều, cây cối của người dân xói rễ, ngã đổ và chết héo. Người dân cho rằng ở trên hai hồ nước là đồi núi, nếu có mưa lớn thì đất đá rất dễ sập xuống.
Đã nhiều năm trôi qua nhưng mỏ cát Bãi Trằm vẫn chưa được hoàn thổ, nhiều hồ nước sâu nguy hiểm
Nhà cạnh bên mỏ cát, bà M. (59 tuổi, trú thôn Thủy Dương) luôn thấp thỏm lo âu bởi nhiều năm qua không có ai đến hoàn thổ mỏ.
"Doanh nghiệp đã rời đi từ lâu rồi. Hai hồ nước chỉ cách nhà hơn 10 m. Tụi trẻ em, học sinh hay ra chơi rất nguy hiểm nhất là ban đêm trời có trăng sáng, người lớn hay người già đi làm cũng sợ nữa. Có năm sạt lở nặng một đường dân sinh, có lần một con nghé rơi xuống hố sâu và chết luôn. Gia đình tôi đã tự mua thép gai về rào chắn xung quanh hồ cả sợ, còn mỗi khi mưa lớn kéo dài thì nước từ hồ tràn vào nhà, vườn ngập sâu, rau màu không thể sinh trưởng và chết héo. Chúng tôi mong nhà nước và doanh nghiệp quan tâm giúp...”- bà M. nói.
Cũng theo người dân địa phương chia sẻ thêm, từ khi mỏ cát được hình thành, cuộc sống các hộ dân xung quanh đã bị đảo lộn. Nhiều xe tải liên tục ra vào, "quần thảo” tuyến đường đi vào khu sinh thái Suối Voi khiến bụi bay mù mịt, nhiều đoạn "ổ gà, ổ voi” làm giao thông đi lại khó khăn. Cát được chất cao trên xe rơi vãi xuống đường, theo gió bay vào nhà dân. Việc múc cát khiến xung quanh là ruộng vườn và nhiều diện tích keo tràm của dân sạt lở nặng...
Các "hàm ếch” xuất hiện rất nhiều
Ông Phan Văn Cường - Chủ tịch UBND xã Lộc Tiến xác nhận, mỏ cát khai thác xong đã để lại nhiều năm qua gây nguy hiểm cho các hộ dân sống xung quanh. Xã vẫn đang tiếp tục đề xuất cấp trên nhanh chóng xử lý doanh nghiệp, thống nhất các phương án để sớm hoàn thổ. Chỗ khu vực khai thác của doanh nghiệp rất dễ xảy ra sạt lở núi vì vậy cần sớm hoàn thổ.
Mỏ cát đã từng bị đình chỉ vì khai thác vượt độ sâu cho phép. Phòng TN&MT huyện Phú Lộc đã đưa ra mức phạt tiền từ 30- 50 triệu đồng do Công ty CP Vật liệu Xây dựng 368 vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước và khoáng sản quy định. Sau đó cơ quan chức năng đã nhiều lần gửi văn bản xử phạt, mời họp... đến văn phòng công ty nhưng không có sự hồi âm nào.
Tìm phương án
Trong văn bản yêu cầu hoàn thổ mặt bằng của Ban Quản lý Khu kinh tế - Công nghiệp tỉnh Thừa Thiên - Huế, yêu cầu đơn vị khai thác thực hiện các nhiệm vụ như trong giấy phép, bên cạnh hoàn thổ phải có phương án cải tạo bờ, thửa; đất dùng để san lấp là loại đất thải (nằm ở lớp dưới), chứ không được đá hoặc đất lẫn đá, lớp trên có thể trồng trọt được, nhằm trồng cây phục hồi môi trường... Thế nhưng hiện tại mọi chuyện vẫn "án binh bất động”.
Người dân tự rào chắn xung quanh các hồ
Trao đổi với PV, ông Nguyễn Quang Dũng - Phó Trưởng phòng Quy hoạch, Xây dựng, TN&MT của Ban Quản lý Khu kinh tế - Công nghiệp tỉnh Thừa Thiên – Huế cho biết, Công ty CP Vật liệu Xây dựng 368 đã vi phạm khi không hoàn thổ trong thời gian quy định. Tuy nhiên đến nay doanh nghiệp này dường như "mất tích” khi không thể liên lạc được, giám đốc hay nhân viên cũng rời đi. Hiện tại phương án xử lý tiếp theo đã được đơn vị và UBND xã tính đến.
"Trước hết trong nữa đầu năm nay sẽ duy tu kiên cố lại con đường khai thác trong khu mỏ để người dân đi khai thác, tiến hành rào dây cảnh báo xunh quanh mỏ. Tiếp đó đối với hai hồ nước thì sẽ kiên cố lại các thành hồ, làm các mương thoát nước để khi mưa lớn thì nước có thể thoát, tránh nguy hiểm cho người dân, rồi có thể dùng các hồ nước này để cho bà con nuôi cá. Các hạng mục hoàn thổ như trên đã có một công ty đóng trên địa bàn xã đồng ý hỗ trợ...”, ông Dũng nói.
Cũng theo ông Dũng, Công ty CP Vật liệu Xây dựng 368 đã kí quỹ bảo vệ môi trường với mức hơn 200 triệu đồng, đơn vị sẽ tiếp tục liên hệ, gửi văn bản đôn đúc, đề nghị với doanh nghiệp để yêu cầu nộp tiền quỹ, qua đó sớm hoàn thổ đầy đủ mỏ sau khai thác.
Theo Báo TN&MT
