Cuộc họp về Khí hậu của Liên hợp quốc vừa diễn ra tại Bonn (Đức) đã quy tụ các chuyên gia để thảo luận về cách các công nghệ tiên tiến có thể thúc đẩy khả năng thích ứng với rủi ro và khả năng phục hồi khí hậu.
Công nghệ đóng một vai trò quan trọng trong việc nâng cao kiến thức về rủi ro, tăng cường EWS và tạo ra các chính sách đầu tư và phát triển khí hậu, đặc biệt là ở các khu vực dễ bị tổn thương.
Ủy ban Điều hành Công nghệ (TEC) được thành lập theo Công ước khung của Liên hợp quốc về Biến đổi khí hậu (UNFCCC) và Trung tâm và mạng lưới Công nghệ Khí hậu (CTCN) thuộc Chương trình Môi trường Liên hợp quốc (UNEP) vừa phối hợp tổ chức một sự kiện bên lề cuộc họp về công nghệ vào tháng 6.
Sự kiện này tập trung vào việc nhân rộng EWS trên toàn cầu và hỗ trợ Sáng kiến Cảnh báo sớm cho mọi người của Tổng thư ký Liên hợp quốc nhằm đảm bảo rằng tất cả mọi người trên Trái đất đều được bảo vệ bởi hệ thống cảnh báo sớm vào năm 2027.
Công nghệ tiên tiến có thể thúc đẩy khả năng thích ứng với rủi ro và khả năng phục hồi khí hậu
Công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo (AI), cảm biến từ xa và vệ tinh có thể được sử dụng để phân tích dữ liệu, dự đoán các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt và đưa ra cảnh báo có mục tiêu cho các cộng đồng có nguy cơ, cũng như nhiều lợi ích khác.
Thư ký điều hành Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu Simon Stiell cho biết EWS sẽ được tăng cường đáng kể nhờ trí tuệ nhân tạo.
Phát biểu tại một cuộc họp gần đây về khí hậu và AI, ông cho biết: "AI có thể đưa ra tầm nhìn xa rất chính xác về các tác động và thảm họa khí hậu sắp xảy ra. Đây có thể là công cụ giúp các quốc gia và cộng đồng chuẩn bị - cung cấp thông tin theo thời gian thực nhằm cứu sống và tạo sinh kế cho con người trên quy mô lớn. Khi chúng ta đấu tranh cho một quá trình chuyển đổi công bằng và chính đáng, chúng ta cần đảm bảo rằng tất cả mọi người đều có thể tiếp cận được những công nghệ này”.
Trong sự kiện bên lề về công nghệ, Giám đốc cấp cao về biến đổi khí hậu của Liên hợp quốc Daniele Violetti nhấn mạnh rằng gần 50% các quốc gia đã đưa hệ thống cảnh báo sớm vào kế hoạch khí hậu quốc gia của họ (Đóng góp do quốc gia tự quyết định - NDC), và cứ 4 quốc gia thì có 1 nước ưu tiên tăng cường công nghệ và đổi mới.
Ưu tiên các giải pháp lấy con người làm trung tâm
Bản tóm tắt chính sách về đổi mới kiến thức về rủi ro đang được TEC và Nhóm Quan sát Trái đất (GEO) phát triển và sẽ ra mắt vào cuối năm nay. Chủ tịch TEC Thibyan Ibrahim cho biết, bản tóm tắt nêu bật tầm quan trọng của công nghệ phù hợp với bối cảnh cụ thể và các giải pháp lấy con người làm trung tâm, do địa phương đi đầu.
Chẳng hạn, nhắn tin dựa trên vị trí có thể giúp cộng đồng nhận được cảnh báo có mục tiêu trực tiếp trên điện thoại của họ, đảm bảo họ có thông tin cần thiết để bảo vệ người dân và sinh kế trước các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt. Tương tự, giám sát theo thời gian thực có thể trao quyền cho người dân thực hiện hành động cộng đồng nhanh chóng và xây dựng khả năng phục hồi.
Maldives - quốc gia đầu tiên đưa ra lộ trình đạt được Cảnh báo sớm cho tất cả mọi người - là một ví dụ điển hình. Một đại diện của Cơ quan Quốc gia Ý về Công nghệ Mới, Năng lượng và Phát triển Kinh tế Bền vững (ENEA) khẳng định, mạng lưới giám sát được cải thiện, được Ý hỗ trợ, đã củng cố Dịch vụ Khí tượng Maldives kể từ năm 2017.
Tuy nhiên, ở những khu vực dễ bị tổn thương, việc triển khai các công nghệ tiên tiến vẫn còn nhiều thách thức. Thiếu kinh phí, thiếu chuyên môn kỹ thuật và cơ sở hạ tầng không đầy đủ có thể cản trở đáng kể tiến độ. Vượt qua những rào cản này là rất quan trọng để đạt được tầm nhìn của Tổng thư ký Liên hợp quốc về Cảnh báo sớm cho tất cả mọi người.
Thúc đẩy sự hợp tác
Bà Anne Rasmussen, nhà đàm phán chính của Liên minh các quốc đảo nhỏ (AOSIS) nhấn mạnh những thách thức mà cộng đồng đảo xa phải đối mặt trong việc tiếp cận công nghệ hiện đại. Bà nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tích hợp kiến thức truyền thống với dữ liệu khoa học để nâng cao hiệu quả của EWS và nhu cầu hợp tác quốc tế để chuẩn bị tốt hơn cho các Quốc đảo nhỏ đang phát triển (SIDS) trước các thảm họa liên quan đến khí hậu.
Một phần quan trọng của sự kiện bên lề tập trung vào nhu cầu mở rộng quy mô công nghệ về thông tin khí hậu và cảnh báo sớm ở các nước kém phát triển (LDC) và giải quyết sự chênh lệch toàn cầu trong việc truy cập dữ liệu rủi ro thiên tai, đặc biệt là ở các nước LDC và SIDS. Những hiểu biết sâu sắc từ các cuộc thảo luận sẽ được đưa vào bản tóm tắt chính sách chung do TEC và GEO xây dựng.
Kết thúc sự kiện, ông Ambrosio Yobanolo, đồng lãnh đạo Nhóm hoạt động TEC về cảnh báo sớm và ông Fred Onduri, Chủ tịch Ban cố vấn CTCN nhấn mạnh sự cần thiết phải theo kịp các công nghệ mới nhất, tăng cường hợp tác giữa các bên liên quan và tận dụng cảnh báo sớm để tạo ra khả năng phục hồi tốt hơn và xây dựng các cộng đồng thích ứng với khí hậu.
Theo Mai Đan/Báo TNMT
