Công nghệ bản sao kỹ thuật số được xem là một trong những xu hướng công nghệ nóng nhất hiện nay. Nó kết hợp các ý tưởng bao gồm trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT), metaverse, thực tế ảo và tăng cường (VR/AR) để tạo ra các mô hình kỹ thuật số của các đối tượng, hệ thống hoặc quy trình trong thế giới thực.
Để tạo lập một "bản sao số” của thành phố Thượng Hải, các chuyên gia đã tạo lập mô hình riêng lẻ của các cấu trúc trọng yếu của thành phố, đồng thời sử dụng dữ liệu từ vệ tinh, máy bay không người lái và thiết bị cảm biến để tạo ra các phiên bản kỹ thuật số của vô số tòa nhà, đường sá, đường thủy và các không gian xanh khác… Mô hình bản sao này sẽ được cập nhật liên tục trong thời gian gần như thực.
"Thành phố bản sao” giúp cải thiện công tác quản lý hành chính
Với dân số hơn 26 triệu người, Thượng Hải là thành phố có dân số đông nhất Trung Quốc. Các chuyên gia công nghệ kỹ thuật số 51World có trụ sở tại Thủ đô Bắc Kinh đã tạo thành công một bản sao ảo hoàn chỉnh của thành phố với toàn bộ 3.750 km2 diện tích của thành phố thực. 'Thành phố ảo' này giúp cải thiện công tác quản lý hành chính, tăng cường quản lý giao thông cho thành phố thực.
Trung tâm Quản lý và Điều hành đô thị Thượng Hải cho biết, thành phố đã áp dụng công nghệ bản sao số tiên tiến để vận hành và quản lý thành phố. Khái niệm "bản sao số” đề cập đến một nền tảng hoặc mô hình ảo phản ánh chính xác các đối tượng và hệ thống vật lý theo thời gian thực trong thế giới thực. Điều này có nghĩa là mọi yếu tố và đối tượng trong thành phố có thể được tìm thấy hình ảnh phản chiếu kỹ thuật số của nó trong một hệ thống chỉ bằng những cú nhấp chuột đơn giản trên màn hình. Đây cũng là một phần trong Kế hoạch 5 năm lần thứ 14 của Trung Quốc (2021-2025), trong đó việc xây dựng bản sao kỹ thuật số là một phần quan trọng trong việc cải thiện năng lực quản lý các thành phố.
Từ các khu dân cư phức hợp đến chính quyền địa phương đều đã thử ứng dụng công nghệ này để vận hành và quản lý thành phố. Khu vực Phố Đông đã chọn các khu vực điển hình thí điểm xây dựng các mô hình kỹ thuật số, phát triển các nền tảng kỹ thuật số để phản ánh các vật thể thực và hệ thống thông tin, chẳng hạn như các tòa nhà, đèn đường, đường ống cũng như cây cối… Tiểu khu Huamu ở Phố Đông nổi tiếng với những khu phố siêu lớn, có diện tích khoảng 20,92 km2 với hơn 200.000 cư dân, trong đó có 12.000 người nước ngoài.
Công nghệ "bản sao số” đã phát huy tác dụng trong việc kiểm soát và phòng ngừa đại dịch sau đợt bùng phát Covid-19 vào năm 2020 tại khu vực này. Khu phố Mudan đã bị phong tỏa sau khi 2 cư dân lần lượt được phát hiện mắc Covid-19 vào tháng 11 và tháng 12-2020.
Ngay sau khi nhận được thông tin, một nhân viên trực ban của tiểu khu đã lập tức đăng nhập vào nền tảng "thành phố bản sao” và cung cấp cho Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh địa phương thông tin chính xác về người dân khu vực lân cận để điều tra dịch tễ. "Không chỉ thông tin cơ bản về nhân khẩu, chúng tôi có thể thấy rõ cách bố trí phức tạp và sơ đồ từng tầng của mỗi tòa nhà, điều này rất hữu ích để đưa ra kế hoạch kiểm soát đại dịch” - ông Li Jianing, một quan chức của quận cho biết.
Một góc khu Phố Đông của thành phố Thượng Hải kỹ thuật số (Nguồn: Shine.cn)
Các quận Hongkou và Jiading cũng đã áp dụng công nghệ bản sao kỹ thuật số về quản lý đô thị trong khu dân cư phức hợp Yunfang và Beiguan. Các nền tảng kỹ thuật số đã cho thấy hiệu quả mạnh mẽ trong việc quản lý các vấn đề về an toàn sinh hoạt và xử lý rác đô thị tại địa phương hay vấn đề sạc xe đạp điện. Trong khi đó, các khu vực thí điểm khác của thành phố sẽ tập trung vào an toàn thông tin, đặc biệt là bảo vệ quyền riêng tư, trong giai đoạn thu thập dữ liệu và phát triển hệ thống số.
Tăng cường quản lý hệ thống giao thông
Theo Trung tâm Quản lý và Điều hành Đô thị Thượng Hải, sông Hoàng Phố, sân bay, bến cảng cũng như các công trường xây dựng ở Thượng Hải đều đã được tích hợp vào thế giới kỹ thuật số của thành phố. Với công nghệ trí tuệ nhân tạo và tương tác hữu hình, tour du lịch trên sông Hoàng Phố hiện đã phát triển phiên bản kỹ thuật số. Trong thế giới kỹ thuật số này, khách du lịch có thể du hành xuyên thời gian và không gian giữa bến Thượng Hải ngày nay và bến Thượng Hải trước kia theo hình thức trực tuyến.
Các sân bay và cảng của Thượng Hải cũng ứng dụng công nghệ bản sao số để điều hành. Trong tương lai, hành khách sẽ có nhiều dịch vụ tiện lợi hơn tại các sân bay của Thượng Hải, chẳng hạn như ra vào sân bay bằng ID kỹ thuật số. Và các cảng hàng không đã áp dụng công nghệ này trong quản lý chuyến bay, nhà ga cũng như sân đỗ máy bay.
Nhà ga tự động hóa giai đoạn IV của cảng Yangshan đã đi đầu trong việc ra mắt hệ thống bản sao kỹ thuật số. Thông qua đó, các nhà quản lý và vận hành thiết bị có thể sử dụng thiết bị di động để theo dõi tình trạng sản xuất và vận hành mọi lúc, mọi nơi. Hệ thống bản sao kỹ thuật số cũng được sử dụng để mô phỏng các kế hoạch sản xuất của cảng trong các điều kiện thời tiết khác nhau và mô hình hóa việc xây dựng cảng mới. Công nghệ này cũng đã được đưa vào các công trường xây dựng của thành phố. Điểm nổi bật là hệ thống có thể giúp cảnh báo và sơ tán công nhân trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt như mưa lớn hay giông bão.
Khái niệm bản sao kỹ thuật số đã được các cơ quan giao thông vận tải địa phương áp dụng để xây dựng một hệ thống giao thông tiên tiến, có thể truy cập hệ thống đèn giao thông, luồng giao thông chi tiết, tình huống khẩn cấp và sự cố đường bộ bất cứ lúc nào.
Chẳng hạn, cây cầu Yangpu có một bản sao kỹ thuật số, được vận hành giống như một "bộ não thông minh”. Khi ô tô đi qua cầu, thông tin được hiển thị trên hệ thống, đồng thời có chức năng kiểm soát phát hiện xe quá tải.
Cầu Yangpu là một trong những cầu chính bắc qua sông Hoàng Phố. Kể từ khi hệ thống kỹ thuật số được ra mắt, tỷ lệ xử lý sự cố của cây cầu đã tăng từ 90% lên 100%, nghĩa là những rủi ro tiềm ẩn đối với cây cầu gần như đã được phát hiện và giải quyết. Ngoài ra, hầu như không có phương tiện chứa hóa chất độc hại nào đi qua cầu nhờ chức năng phát hiện và cảnh báo của bản sao kỹ thuật số.
Thành phố Thượng Hải đã và đang nỗ lực xây dựng và tối ưu hóa "bộ não kỹ thuật số”. Theo trung tâm quản lý và điều hành đô thị, công nghệ bản sao kỹ thuật số tiên tiến dự kiến sẽ được áp dụng trong nhiều lĩnh vực hơn, bao gồm quản lý cơ sở hạ tầng, các tòa nhà lịch sử…
An Đông (T/h)