Năm 2011, vùng đông bắc Nhật Bản hứng chịu trận sóng thần kinh hoàng cướp đi sinh mạng của khoảng 18.500 người. Kể từ đó, quốc gia này đã tập trung vào việc ngăn chặn một thảm họa thiên tai tương tự trong tương lai.
Giờ đây, nghiên cứu mới của Phòng thí nghiệm Khoa học Dự đoán RIKEN đã sử dụng công nghệ máy học để dự đoán chính xác tác động của sóng thần trong vòng chưa đầy một giây, theo thông cáo báo chí của tổ chức được công bố mới đây.
Iyan Mulia, trưởng nhóm nghiên cứu và là nhà khoa học tại RIKEN giải thích: "Ưu điểm chính của phương pháp của chúng tôi là tốc độ dự đoán, điều rất quan trọng để cảnh báo sớm trước các thiên tai. Các mô hình cảnh báo sóng thần hiện nay thường đưa ra cảnh báo trước 30 phút, như vậy là quá muộn. Nhưng mô hình của chúng tôi có thể đưa ra dự đoán chỉ trong vài giây".
Công nghệ AI mới có thể dự đoán tác động của sóng thần trong chưa đầy một giây (Ảnh: IE)
Để đạt được điều này, bờ biển hiện tự hào có mạng lưới cảm biến lớn nhất thế giới để theo dõi chuyển động của đáy đại dương. Khoảng 150 trạm ngoài khơi tạo thành mạng lưới để đưa ra các cảnh báo sớm về sóng thần.
Tuy nhiên, để hoạt động hiệu quả, dữ liệu do các cảm biến tạo ra cần phải được chuyển đổi thành độ cao và phạm vi sóng thần dọc theo bờ biển, các mô hình cảnh báo sóng thần phổ thông thường mất 30 phút để làm điều này. Và đó là lý do tại sao mô hình RIKEN AI lại rất quan trọng để cứu mạng người. Nó cho phép mọi người bắt đầu trước ít nhất nửa giờ so với nơi sóng thần sẽ tấn công.
Nhóm RIKEN đã đào tạo hệ thống máy học của họ bằng cách sử dụng hơn 3.000 sự kiện sóng thần do máy tính tạo ra, thử nghiệm nó với 480 kịch bản sóng thần khác và ba trận sóng thần thực tế.
Vào tháng 2 năm 2021, RIKEN, hợp tác với Fujitsu, đã phát triển một công cụ AI dự đoán theo thời gian thực về lũ lụt do sóng thần gây ra. Phần cứng được sử dụng để phát triển công cụ dự đoán sóng thần mới là Fugaku, siêu máy tính nhanh nhất thế giới.
Mặc dù mô hình này yêu cầu sức mạnh tính toán khổng lồ của Fugaku để đào tạo, nhưng nó được thiết kế để tải lên PC thông thường, nơi nó có thể thực hiện các dự đoán chỉ trong vài giây.
Vào tháng 12 năm 2021, các nhà nghiên cứu đã nghĩ ra một phương pháp mới giúp phát hiện sóng thần bằng từ trường mà chúng tạo ra khi di chuyển qua vùng nước dẫn điện của đại dương. Những từ trường này có thể được phát hiện vài phút trước khi mực nước biển dâng cao, đem đến cho người dân thêm thời gian để sơ tán.
Cả hai phát minh đều rất ấn tượng, nhưng đơn giản là chúng không thể cạnh tranh với sự phát triển mới nhất của RIKEN. Tuy nhiên, hiện tại, phương pháp này chỉ chính xác đối với những cơn sóng thần cao khoảng 1,5m. Mulia và nhóm của ông hiện đang làm việc để cải thiện độ chính xác của nó đối với những cơn sóng thần nhỏ hơn.
Đại Phong (T/h)
