Theo bà Bùi Thị Minh Thủy, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai; tài nguyên nước và khoáng sản; khí tượng thủy văn; đo đạc và bản đồ đã được quy định tại các Nghị định: số 91/2019/NĐ-CP ngày 19/11/ 2019 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai; số 36/2020/NĐ-CP ngày 24 / 3/ 2020 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước và khoáng sản; số 173/2013/NĐ-CP ngày 13/11/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực khí tượng thủy văn, đo đạc và bản đồ (được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số 84/2017/NĐ-CP ngày 18 /7/2017); số 18/2020/NĐ-CP ngày 11/02/2020 của Chính phủ xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đo đạc và bản đồ.

Theo đó, hệ thống các quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong các lĩnh vực này đã góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, đồng thời nâng cao ý thức trách nhiệm thi hành pháp luật của các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan. Trong quá trình xây dựng các Nghị định, Bộ TN&MTđã luôn chú trọng việc xây dựng nội dung xử phạt phải bảo đảm phù hợp với khung, mức phạt, hình thức xử phạt, thẩm quyền xử phạt, thẩm quyền áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả đối với mỗi hành vi vi phạm theo quy định của Luật Xử lý vi phạm hành chính.

Song, ngày 13/11/2020, Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XIV đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính, có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/01/2022. Luật có nhiều nội dung cơ bản, quan trọng đã được sửa đổi, bổ sung, trong đó một số nội dung sửa đổi liên quan trực tiếp đến việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai, tài nguyên nước và khoáng sản, khí tượng thủy văn, đo đạc và bản đồ, như: sửa đổi về biện pháp khắc phục hậu quả; tăng mức phạt tiền của một số chức danh có thẩm quyền xử phạt (Chủ tịch UBND cấp huyện, công an nhân dân, bộ đội biên phòng, cảnh sát biển…); tăng giá trị được tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính của một số chức danh có thẩm quyền xử phạt (Chủ tịch UBND cấp xã, Thanh tra, công an nhân dân, bộ đội biên phòng, cảnh sát biển …); sửa đổi, bổ sung tên gọi một số chức danh có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính; sửa đổi, bổ sung về thủ tục xử phạt (Điều 58 về lập biên bản vi phạm hành chính).

Mặt khác, trong quá trình thi hành Nghị định số 91/2019/NĐ-CP, Nghị định số 36/2020/NĐ-CP, Nghị định số 173/2013/NĐ-CP (được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số 84/2017/NĐ-CP), Nghị định số 18/2020/NĐ-CP cho thấy: một số văn bản quy phạm pháp luật mới ban hành có quy định về nội dung quản lý nhưng chưa có quy định về xử phạt để thực hiện; một số hành vi tại các Nghị định xử phạt qua rà soát còn thiếu so với quy định pháp luật cần bổ sung để làm căn cứ xác định hành vi vi phạm, biện pháp khắc phục hậu quả; quy định về một số hành vi chưa phù hợp với thực tiễn, cần có sự điều chỉnh.

Do vậy, để bảo đảm phù hợp với Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính 2020 và đáp ứng yêu cầu quản lý, thực tiễn trong quá trình xử phạt vi phạm hành chính thì việc trình Chính phủ ban hành Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của các nghị định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai; tài nguyên nước và khoáng sản; khí tượng thủy văn; đo đạc và bản đồ là cần thiết.

Ngày 26/01/2021 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 126/QĐ-TTg về Kế hoạch triển khai thi hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính, Bộ TN&MT được giao chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành, cơ quan, tổ chức có liên quan xây dựng dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của các nghị định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai; tài nguyên nước và khoáng sản; khí tượng thủy văn; đo đạc và bản đồ.

Thực hiện nhiệm vụ được giao, Vụ Pháp chế đã chủ trì, phối hợp với các Tổng cục, Cục trình Bộ thành lập Ban soạn thảo và Tổ biên tập gồm đại diện của các Bộ, ngành liên quan, Lãnh đạo, chuyên viên của các đơn vị trực thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường. Đồng thời, rà soát các quy định, tổ chức họp trao đổi về các nội dung; hoàn thiện dự thảo Nghị định, Tờ trình và các thành phần hồ sơ trình ban hành Nghị định.

Theo Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của các nghị định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai; tài nguyên nước và khoáng sản; khí tượng thủy văn; đo đạc và bản đồ có nội dung theo 3 nhóm vấn đề chính: Sửa đổi, bổ sung để phù hợp với Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính; Sửa đổi, bổ sung để phù hợp với nội dung các quy phạm đã được quy định tại các văn bản quy phạm pháp luật và đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước, quá trình triển khai thi hành; Sửa đổi để bảo đảm phù hợp với quy định của pháp luật theo ý kiến của Ủy ban Pháp luật của Quốc hội khóa XIV.

Cụ thể Dự thảo gồm 7 Điều với các nội dung như sau: Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung 8/44 Điều của Nghị định số 91/2019/NĐ-CP ngày 19/11/2019 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai; sửa đổi, bổ sung 25/73 Điều của Nghị định số 36/2020/NĐ-CP ngày 24/3/2020 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước và khoáng sản; sửa đổi, bổ sung 9/23 Điều Nghị định số 173/2013/NĐ-CP ngày 13/11/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực khí tượng thủy văn, đo đạc và bản đồ (được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số 84/2017/NĐ-CP ngày 18/7/2017 của Chính phủ; sửa đổi, bổ sung 12/23 Điều của Nghị định số 18/2020/NĐ-CP ngày 11/2/2020 của Chính phủ xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đo đạc và bản đồ.

Cụ thể, về sửa đổi, bổ sung 8/44 Điều của Nghị định số 91 gồm sửa đổi, bổ sung các khoản của Điều 7 về việc xác định "Giá đất của loại đất trước và sau khi vi phạm được xác định bằng giá đất của bảng giá đất do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định” để phù hợp với điểm d khoản 2 Điều 114 của Luật Đất đai năm 2013.

Sửa đổi, bổ sung Điều 13, 21, 37, 40 do thay đổi dẫn điều khoản tại Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính; Sửa đổi, bổ sung khoản 2 Điều 22 để phù hợp với quy định tại Điều 14, 42 và Điều 42a của Nghị định số 43/2014/NĐ-CP.

Sửa đổi, bổ sung Điều 38, 39 do tăng mức phạt tiền, tăng giá trị được tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính của thẩm quyền của Chủ tịch UBND các cấp; dẫn điều khoản tại Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính.

Được biết, hiện Vụ Pháp chế đang làm việc phối hợp với các đơn vị liên quan rà soát, thống nhất ý kiến về một số quy định để tháo gỡ một số bất cập trong xử lý vi phạm hành chính để sớm gửi lấy ý kiến các Bộ, ngành, đăng tải trên Công thông tin Chính phủ để lấy ý kiến tổ chức cá nhân theo quy định.