Các số liệu mới nhất cho thấy chỉ một phần tư các hội đồng địa phương của Úc cho phép cư dân trộn thức ăn và rác vườn để thu gom ở lề đường, bất chấp những lợi ích đáng kể về môi trường mà nó có thể mang lại và nhu cầu về phân loại. Lãng phí thực phẩm là một vấn đề lớn ở Úc, chiếm khoảng 3% lượng khí thải nhà kính của đất nước và gây thiệt hại cho nền kinh tế khoảng 40 tỷ đô la mỗi năm.
Ở cấp độ cá nhân, chính phủ liên bang cho biết cứ năm túi hàng tạp hóa mà các gia đình mua thì có một túi bị bỏ vào thùng. Tuy nhiên, hiện chỉ có 24% hội đồng địa phương ở Australia tiến hành thu gom rác thải hữu cơ từ thực phẩm gia đình và rác thải hữu cơ trong vườn (FOGO), trong khi 16% hội đồng địa phương khác chỉ cung cấp dịch vụ thu gom rác trong vườn. Tiến độ hạn chế nói trên khiến chính phủ liên bang phải đẩy lùi mục tiêu.
Chất thải hữu cơ trong bãi chôn lấp sẽ phân hủy sinh học chậm, cuối cùng biến thành khí sinh học (methane và carbon dioxide). Nó cũng có thể tạo ra các axit hữu cơ hòa tan và huy động các kim loại nặng, tạo ra mối nguy hiểm độc hại. Vì vậy, Chính phủ Australia quy định FOGO sẽ được gom vào thùng rác có nắp màu xanh, trong khi rác thải hỗn hợp được cho vào thùng có nắp màu đỏ, còn rác tái chế được cho vào thùng có nắp màu vàng.
Thùng đựng rác thải hữu cơ trong vườn có màu xanh lá cây. (Nguồn: ABC News)
Việc thu gom riêng rác thải sẽ giúp giảm tác động và chi phí chôn lấp, đồng thời mang lại các lợi ích môi trường khác.
Thu gom rác hữu cơ sẽ trở thành một dịch vụ tiêu chuẩn cho tất cả cư dân ở bang New South Wales và bang Victoria vào năm 2030, cho cư dân vùng đô thị ở Nam Australia và Tây Australia vào năm 2025 và cho cư dân ở thủ đô Canberra vào năm 2023.
Để đạt được những mục tiêu này, các chính sách khuyến khích hiệu quả sẽ cần được áp dụng cho các hội đồng hoặc công ty quản lý chất thải tư nhân. Họ sẽ phải xây dựng và vận hành cơ sở hạ tầng cần thiết để xử lý chất thải FOGO và sẽ muốn thu lại chi phí của mình.
Chất thải này ngày càng có giá trị như một nguồn phân trộn và khí sinh học chất lượng cao, có thể được sử dụng như khí đốt tự nhiên. Thị trường cho các sản phẩm này, đặc biệt là trong bối cảnh giá xăng tăng cao, sẽ giúp thúc đẩy việc áp dụng rộng rãi trước năm 2030.
Ngược lại, việc trả lại chất hữu cơ sạch cho đất sẽ mang lại lợi ích. Đất canh tác của Australia thường có hàm lượng carbon hữu cơ thấp, nên cần được bổ sung thường xuyên. Tuy nhiên, để sản xuất phân hữu cơ chất lượng cao, FOGO phải được thu gom vào thùng riêng để tránh nhiễm bẩn.
Có thể chiết xuất chất hữu cơ từ chất thải hỗn hợp (trong thùng rác nắp đỏ). Điều này được thực hiện bằng cách nghiền chất thải và sau đó sử dụng nam châm, dòng điện xoáy, tuyển nổi nước và phân loại không khí để loại bỏ các mảnh thủy tinh, nhựa và kim loại.
Tuy nhiên, rác thải trong thùng nắp đỏ không được giám sát chặt chẽ. Nó có thể chứa pin, đồ điện, sơn và các nguồn kim loại nặng khác ở dạng hạt mịn hoặc hòa tan. Đây là lý do bang New South Wales cấm sử dụng phân hữu cơ có nguồn gốc từ chất thải hỗn hợp trên đất vào năm 2019.
Một đánh giá của Cơ quan bảo vệ môi trường của bang này đã xác định cadmium, kẽm và đồng là các kim loại đáng lo ngại trong phân trộn này. Họ cũng tìm thấy các hóa chất như chất chống cháy và chất khử trùng là nguồn gây ô nhiễm hữu cơ dai dẳng trong gia đình.
Hải Đăng (T/h)
