Huyện Thủy Nguyên sẽ trở thành Thành phố Thủy Nguyên trực thuộc Thành phố Hải phòng trước năm 2025 theo kế hoạch của Thành phố Hải phòng đã được Chính phủ phê duyệt. Hiện nay, tại đây, quá trình xây dựng, đô thị hóa diễn ra hết sức khẩn trương để đạt mục tiêu trên. Tuy nhiên, địa phương cũng xác định, để đảm bảo phát triển bền vững thì môi trường, nước sạch là những vấn đề cần được đặc biệt quan tâm.
Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Thủy Nguyên là đơn vị trực tiếp quản lý khai thác nguồn nước tại địa phương (Công ty thủy lợi Thủy nguyên). Căn cứ nhiệm vụ được phân công tại Quyết định số 1318/QĐ-UBND ngày 17/6/2015 của UBND Thành phố về việc phê duyệt Quy hoạch tài nguyên nước thành phố Hải Phòng đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 và thực hiện công văn số 4442/STNMT-TNN ngày 27/11/2020 của Sở Tài Nguyên và Môi trường về việc báo cáo kết quả thực hiện, công ty đã triển khai kiểm tra, rà soát và đánh giá hiện trạng các công trình thủy lợi năm 2021 do công ty quản lý, tổng hợp, báo cáo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.
Công ty cũng xây dựng kế hoạch sửa chữa, nâng cấp các công trình hư hỏng xuống cấp. Công ty đã thực hiện quản lý 445 công trình thủy lợi (trong đó: 74 cống dưới đê, 65 trạm bơm điện, 154 công trình kênh, 65 kênh tưới cấp 1 sau trạm bơm và 87 công trình trên kênh). Hiện trạng công trình kênh: 46 công trình kênh bị nông đầy, 15 kênh tưới trạm bơm hư hỏng xuống cấp. 25 công trình cống ổn định, 31 công trình cống kém ổn định, 18 công trình cống xung yếu, 20 công trình trạm bơm điện hư hỏng, xuống cấp (tổng khối lượng nước tiêu qua các cống đạt 71.318.262 m3).
Hàng năm, công ty thường xuyên tổ chức các lực lượng vớt bèo, rác khơi thông dòng chảy (năm 2020, tổng diện tích bèo giải tỏa: 253.300 m2).
Công ty cũng kiểm tra, rà soát các tổ chức, cá nhân xả thải trái phép vào nguồn nước. Hiện tại có tổng số 54 tổ chức, cá nhân đang xả chất thải, nước thải vào nguồn nước (trong đó có 13 tổ chức, cá nhân được UBND Thành phố cấp phép xả thải). Xây dựng kế hoạch vận hành các hệ thống công trình, điều tiết nguồn nước nước phù hợp với yêu cầu phục vụ sản xuất nông nghiệp (vụ Đông Xuân và vụ mùa), công nghiệp và đời sống dân sinh.
Trong năm 2020, công ty kiểm tra, kịp thời phát hiện và báo cáo, kiến nghị cơ quan chức năng xử lý 24 trường hợp vi phạm lấn chiếm công trình, vi phạm về hành lang bảo vệ nguồn nước. Đặc biệt, đơn vị đã xây dựng hoàn thiện công trình cống My Sơn, cống 1-5 ngăn nước thải từ các khu dân cư ra kênh Phán Đạt, chảy ngược về hồ sông Giá, ảnh hưởng trực tiếp tới nguồn nước của hệ thống.
Trao đổi với PV, lãnh đạo Công ty thủy lợi Thủy Nguyên cho rằng: việc giảm thiểu thiệt hại xâm nhập mặn cho nguồn nước tại hệ thống được đặc biệt quan tâm. Khi độ mặn ngoài sông tăng cao và xâm nhập sâu vào các triền sông Bạch Đằng, sông Cấm, Đá Bạc, Kinh Thầy, công ty chỉ đạo các tổ cống dưới đê thực hiện hoành triệt, chèn xảm cống đảm bảo không để nước mặn rò rọc vào trong hệ thống, vận hành cống thực hiện việc quan trắc độ mặn ngoài sông hàng ngày. Công ty cũng thường xuyên vận hành các công trình cống cuối nguồn tháo thay nước, đảm bảo duy trì nguồn nước sạch trên các hệ thống kênh mương.
Để giữ gìn và đảm bảo sự trong sạch của nguồn nước, những giải pháp cần triển khai trong thời gian tới là nâng cao ý thức trách nhiệm của người dân về việc sử dụng nước tiết kiệm và bảo vệ tài nguyên nước, đảm bảo kinh phí cho việc đầu tư cải tạo, nâng cấp hệ thống công trình và cắm mốc bảo vệ nguồn nước. Đặc biệt, cần xử lý nghiêm các vi phạm quy định về bảo vệ nguồn nước của hồ sông Giá và kênh Hòn Ngọc. Thực hiện nghiêm túc công tác kiểm tra, rà soát các nguồn thải; trọng tâm là các tuyến kênh chạy qua khu công nghiệp, khu dân cư tập trung.
Bên cạnh đó, cần lắp đặt thiết bị quan trắc tự động chất lượng nguồn nước của hồ sông Giá, kênh Hòn Ngọc để đảm bảo an ninh nguồn nước cho sản xuất và sinh hoạt của hơn nửa triệu người tại địa phương.
