Mới đây, cử tri tỉnh Hải Dương tiếp tục phản ánh hiện nay tình trạng ô nhiễm môi trường, nhất là vấn đề rác thải nhựa, ô nhiễm nguồn nước mặt tại các khu đô thị, sông, hồ, kênh rạch ở một số địa phương trên địa bàn tỉnh Hải Dương ngày càng diễn biến phức tạp.

Bên cạnh đó, hệ thống xử lý nước thải trong chăn nuôi gia súc, gia cầm, nuôi trồng thủy sản, các làng nghề, khu vực đô thị đông dân cư… chưa được đầu tư đúng mức, hiện tượng xả thẳng ra môi trường làm ô nhiễm nghiêm trọng nguồn nước mặt còn phổ biến. Đề nghị các cơ quan có thẩm quyền tăng cường kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm minh đối với các hành vi vi phạm pháp luật về môi trường, giải quyết dứt điểm tình trạng xả thải trực tiếp gây ô nhiễm môi trường hiện nay.

Trả lời về vấn đề này, Bộ Tài nguyên và Môi trường, trong thời gian qua, Bộ đã luôn phát huy vai trò là cơ quan đầu mối thống nhất quản lý nhà nước về kiểm tra, thanh tra và xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường trên phạm vi cả nước theo đúng quy định tại Điều 159 của Luật Bảo vệ môi trường năm 2014 và Điều 53 của Nghị định số 155/2016/NĐ-CP ngày 18/11/2016 về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường.

Theo đó, hàng năm, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành, địa phương rà soát đối tượng thanh tra, lập, phê duyệt, thực hiện kế hoạch kiểm tra, thanh tra trong lĩnh vực bảo vệ môi trường của Bộ Tài nguyên và Môi trường trên phạm vi cả nước; định hướng đối tượng, lĩnh vực và địa bàn kiểm tra, thanh tra về bảo vệ môi trường cho bộ, cơ quan ngang bộ và Ủy ban nhân dân cấp tỉnh; chỉ đạo, hướng dẫn Ủy ban nhân dân cấp tỉnh lập, phê duyệt và tổ chức thực hiện kế hoạch kiểm tra, thanh tra trong lĩnh vực bảo vệ môi trường; hướng dẫn quy trình, nghiệp vụ trong hoạt động kiểm tra, thanh tra và xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường; phối hợp lực lượng Công an nhân dân phát hiện, ngăn chặn, đấu tranh, phòng chống tội phạm và vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường; cung cấp thông tin kịp thời các dấu hiệu tội phạm trong lĩnh vực bảo vệ môi trường của cá nhân, tổ chức cho lực lượng Công an nhân dân theo quy định của pháp luật.

Đồng thời, Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng đã tăng cường hoạt động thanh tra, kiểm tra, chú trọng nâng cao chất lượng, hiệu quả, giảm số lượng các cơ sở thanh tra theo kế hoạch, tăng cường thanh tra đột xuất, tập trung vào các cơ sở có quy mô lớn, có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường cao, xử phạt nghiêm các đối tượng vi phạm để răn đe và tạo dư luận buộc các cơ sở đang hoạt động sản xuất, kinh doanh phải quan tâm, đầu tư cho môi trường.

* Xây dựng chế tài xử phạt với mức phạt cao

Để nâng cao hiệu quả trong công tác quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã chú trọng vào việc xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật về bảo vệ môi trường nhằm quy định rõ trách nhiệm của các Bộ, ban, ngành, địa phương trong nhiệm vụ bảo vệ môi trường; đồng thời cũng quy định rõ trách nhiệm bảo vệ môi trường của các tổ chức, cá nhân trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, sinh hoạt nhằm giảm thiểu tối đa nguy cơ gây ô nhiễm môi trường.

Đồng thời, tại Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 vừa được Quốc hội thông qua, cũng đã bổ sung nhiều quy định về thanh tra, kiểm tra và một số quy định đặc thù trong lĩnh vực bảo vệ môi trường như: Quy định bổ sung trách nhiệm kiểm tra, thanh tra đến Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp huyện, trách nhiệm kiểm tra của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp xã nhằm tăng cường lực lượng trong công tác thanh tra, kiểm tra; quy định thanh tra đột xuất không được công bố trước trong trường hợp cần thiết để khắc phục hạn chế, bất cập trong pháp luật về thanh tra và tăng cường hiệu quả, kịp thời phát hiện vi phạm đối với các đoàn thanh tra trong bối cảnh các doanh nghiệp luôn có xu hướng đối phó với các đoàn thanh tra, kiểm tra; quy định về hoạt động kiểm tra chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường để bổ sung cho nội dung hiện nay chưa được pháp luật về thanh tra quy định.

Bên cạnh đó, Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng chú trọng vào việc xây dựng chế tài xử phạt với mức phạt cao, mang tính răn đe cao. Hiện nay, Bộ Tài nguyên và Môi trường đang trình Chính phủ ban hành Nghị định sửa đổi Nghị định số 155/2016/NĐ-CP ngày 18/11/2016 quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường. Theo đó, các hành vi hành chính đã được cập nhật, bổ sung với các chế tài phù hợp với các quy định hiện hành và theo hướng chặt chẽ hơn, đầy đủ hơn.

Trong 05 năm trở lại đây, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã thanh tra hơn 3.000 cơ sở, khu công nghiệp, qua đó đã phát hiện hơn 1.300 cơ sở vi phạm, xử phạt vi phạm hành chính lên tới 275 tỷ đồng.