Nghị quyết được Đại hội đồng Liên Hợp Quốc thông qua đề nghị Tòa án Công lý Quốc tế làm rõ trách nhiệm của các nước thành viên trong bảo vệ khí hậu Trái Đất.
Nghị quyết vừa được Đại hội đồng thông qua do Vanuatu và các nước nhóm đảo Thái Bình Dương khởi xướng, được 132/193 nước thành viên LHQ đồng bảo trợ và được thông qua bằng hình thức đồng thuận cho thấy sự ủng hộ mạnh mẽ của cộng đồng quốc tế đối với vấn đề này.
Nghị quyết này đề nghị ICJ làm rõ nghĩa vụ của các quốc gia theo luật pháp quốc tế nhằm bảo đảm bảo vệ hệ thống khí hậu.
Đại hội đồng Liên Hợp Quốc thông qua nghị quyết lịch sử về biến đổi khí hậu. Ảnh: AP.
Bên cạnh đó, nghị quyết cũng đề nghị ICJ làm rõ các hệ quả pháp lý nếu quốc gia thành viên gây tổn hại nghiêm trọng cho hệ thống khí hậu và các bộ phận khác của môi trường.
Các quốc gia hiện không có nghĩa vụ pháp lý trong giảm phát thải khí nhà kính. Tuy nhiên, các nước bảo trợ nghị quyết hy vọng ICJ sẽ chỉ ra những nghĩa vụ pháp lý có thể tồn tại trong các văn kiện quốc tế khác như Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS 1982) hay Tuyên ngôn Quốc tế về nhân quyền.
Ý kiến của ICJ không mang tính ràng buộc nhưng có sức nặng về pháp lý và chính trị, do đó thường được tòa án các quốc gia xem xét.
Tổng thư ký Antonio Guterres nói: "Chúng ta đang cùng nhau tạo nên lịch sử".
Ông Guterres nhấn mạnh dù ý kiến tư vấn của ICJ không mang tính ràng buộc pháp lý, ICJ vẫn sẽ hỗ trợ Đại hội đồng cũng như các nước thành viên đưa ra những hành động mạnh mẽ, quyết liệt hơn nhằm đáp ứng nhu cầu của cuộc chiến chống biến đổi khí hậu.
Việt Nam tích cực xây dựng nghị quyết của LHQ liên quan đến biến đổi khí hậu
Nghị quyết được đệ trình theo sáng kiến của Vanuatu và Nhóm nòng cốt gồm 18 nước, trong đó có Việt Nam.
Với tư cách Phó Chủ tịch Đại hội đồng Liên hợp quốc, Đại sứ Đặng Hoàng Giang, Trưởng Phái đoàn đại diện thường trực Việt Nam tại Liên hợp quốc, đã chủ trì phiên thảo luận và thông qua Nghị quyết.
Phó Chủ tịch Đại hội đồng Liên hợp quốc, Đại sứ Đặng Hoàng Giang, Trưởng Phái đoàn đại diện thường trực Việt Nam tại LHQ, chủ trì phiên họp. (Ảnh: TTXVN)
Tham gia Nhóm nòng cốt ngay từ đầu, Việt Nam đã tích cực thúc đẩy quá trình xây dựng nội dung dự thảo Nghị quyết qua gần 50 cuộc họp của Nhóm và ba vòng tham vấn chính thức với toàn bộ các nước thành viên Liên hợp quốc.
Là một trong những nước chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của biến đổi khí hậu, việc tích cực tham gia thúc đẩy sáng kiến này giúp tái khẳng định các cam kết quốc tế của Việt Nam, cũng như đề cao hơn vai trò của Việt Nam là một thành viên có trách nhiệm trong việc giải quyết những vấn đề mang tính toàn cầu hiện nay.
Tại phiên thảo luận, Việt Nam nhấn mạnh dù nhiều biện pháp ứng phó đã được đưa ra để giảm thiểu các tác động tiêu cực, tình hình biến đổi khí hậu vẫn đang diễn biến rất phức tạp. Do đó, các nước cần có những hành động mạnh mẽ hơn nữa, bao gồm việc làm rõ trách nhiệm, nghĩa vụ của các quốc gia theo luật pháp quốc tế nói chung, các điều ước quốc tế liên quan nói riêng.
Bên cạnh đó, Việt Nam cũng cho rằng việc thông qua Nghị quyết mới chỉ là bước khởi đầu của một quá trình còn tiếp diễn thời gian tới, đồng thời kêu gọi các nước tích cực tham gia vào tiến trình xem xét vấn đề tại ICJ trong tương lai.
Việc tham gia xây dựng Nghị quyết này cũng khẳng định mạnh mẽ quan điểm của Việt Nam là việc giải quyết các vấn đề toàn cầu phải có cách tiếp cận toàn cầu, trên cơ sở coi trọng hợp tác đa phương, coi trọng vai trò của các thể chế đa phương, và nhất là trên cơ sở tôn trọng luật pháp quốc tế và Hiến chương Liên hợp quốc.
Đại Phong
