Báo cáo, được công bố trên tạp chí y khoa The Lancet, tiếp tục làm rõ rằng biến đổi khí hậu không chỉ là vấn đề môi trường mà còn là mối đe dọa trực tiếp đối với sức khỏe con người.
Người dân Ấn Độ tham dự sự kiện dưới trời nắng nóng tại Mumbai ngày 16/4/2023. Ảnh: AFP
Một trong những điểm đáng chú ý nhất trong báo cáo đó là số lượng người trên 65 tuổi tử vong liên quan đến nhiệt độ đã tăng đáng kể (85% kể từ những năm 1990). Đối với nhóm người cao tuổi và trẻ sơ sinh là những đối tượng dễ bị ảnh hưởng nhiều nhất, rủi ro về sức khỏe như say nắng và các vấn đề khác đang gia tăng. Theo báo cáo, người cao tuổi và trẻ sơ sinh hiện đang phải đối mặt với nguy cơ gặp phải nắng nóng gấp đôi so với giai đoạn từ năm 1986 đến năm 2005.
Tạp chí The Lancet Countdown theo dõi thu nhập giảm (ước tính) và tình trạng mất an ninh lương thực. Trên toàn cầu, việc phải chịu đựng nhiệt độ cực cao đã dẫn đến mất khả năng lao động và giảm năng suất, gây tổn thất thu nhập lên tới 863 tỷ USD vào năm 2022. Điều đáng lưu ý là, vào năm 2021, ước tính có thêm 127 triệu người phải đối mặt với tình trạng mất an ninh lương thực, đặc biệt là do nắng nóng và hạn hán.
GS Marina Romanello, một trong những nhà nghiên cứu chính của dự án Lancet Countdown, laments cho biết: "Chúng ta đã đánh mất những năm tháng quý giá để đưa ra hành động kịp thời vì khí hậu và rốt cục chúng ta phải trả giá đắt về mặt y tế."
Trong suốt 9 năm theo dõi, bản cập nhật thứ 8 của báo cáo cho thấy các chỉ số về sức khỏe cộng đồng đã giảm liên tục. Các nhà nghiên cứu cũng đã kiểm tra tình hình sức khỏe của từng quốc gia, trong đó có Mỹ. Số lượng người lớn trên 65 tuổi tử vong liên quan đến nhiệt độ đã tăng 88% trong giai đoạn 2018-2022, so với giai đoạn 2000-2004. Dữ liệu cụ thể cho Mỹ cho thấy 23.200 người cao tuổi có thể mất vào năm 2022 do tiếp xúc với nhiệt độ cực cao.
TS Renee Salas, bác sĩ cấp cứu tại Bệnh viện Đa khoa Massachusetts và Trường Y Harvard, nói về tầm quan trọng của những con số này: "Những con số này gợi cho tôi nhớ đến những bệnh nhân lớn tuổi bị say nắng trong bệnh viện của mình."
Tuy nhiên, TS John Balbus, giám đốc văn phòng về biến đổi khí hậu và công bằng y tế thuộc Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Hoa Kỳ, lưu ý rằng báo cáo chủ yếu đo lường mức độ tiếp xúc với rủi ro khí hậu thay vì kết quả sức khỏe cụ thể.
Ngoài ra, báo cáo này cũng dự đoán tương lai, cảnh báo rằng nếu nhiệt độ trung bình toàn cầu tăng 2 độ C so với thời tiền công nghiệp, số lượng tử vong liên quan đến nhiệt độ mỗi năm có thể tăng đến 370% vào giữa thế kỷ này, trừ khi có sự giảm đáng kể về lượng khí thải nhà kính.
Tuy nhiên, tin vui là nỗ lực giảm ô nhiễm từ nhiên liệu hóa thạch đã mang lại lợi ích cho sức khỏe toàn cầu, với số lượng tử vong do ô nhiễm không khí giảm 15% kể từ năm 2005.
Dù báo cáo đã đánh giá những tiến triển tích cực, các chuyên gia y tế vẫn đang cảnh báo về tình trạng không chấp nhận được của hệ thống chăm sóc sức khỏe và cơ sở hạ tầng xã hội trong việc thích ứng với biến đổi khí hậu. TS Romanello cảnh báo: "Nếu chúng ta không thể đương đầu nổi với bài toán này trong hôm nay thì rất có thể chúng ta sẽ không thể đương đầu nổi trong tương lai."
Báo cáo này dự kiến sẽ trở thành một trong những chủ đề quan trọng được thảo luận tại Hội nghị thượng đỉnh về khí hậu của Liên Hợp Quốc ở Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất trong thời gian sắp tới, tập trung chủ yếu vào vấn đề sức khỏe con người.
ĐAN VY (T/h)
