Vải thiều sớm trồng trải rộng khắp mọi nơi, từ dưới ruộng đến các ngọn đồi, trông như tấm thảm xanh khổng lồ được tô thêm mảng đỏ của những chùm vải chín rộ bạt ngàn, chạy dài xa tít ngút tầm mắt. 

Khoảng 7 giờ 30 phút sáng, theo chân Phó Chủ tịch UBND xã Phúc Hòa, Nguyễn Văn Hưng, chúng tôi đến ngã 4, thôn Quất Du 2 đã thấy rất đông người đi bán vải sớm đem bán. Họ chở những sọt vải đầy ắp, xếp cao ngất trên những chiếc sọt khổng lồ sau xe máy đang xếp hàng cân bán cho các thương lái.

Mấy anh Cảnh sát Giao thông huyện Tân Yên làm nhiệm vụ điều tiết phân luồng chống tắc đường, mồ hôi ướt hết cả vai áo. Anh Hà Đình Hiển, 47 tuổi ở thôn Giáp Sơn, huyện Lục Ngạn đang có mặt ở thôn Quất Du 2, xã Phúc Hòa để thu mua quả vải sớm thông tin: "Hiện nay, số vải sớm ở huyện Lục Ngạn không có nhiều để đáp ứng thị trường tiêu thụ, nên tôi phải xuống đây thu mua về đóng xuất bán sang bán cho bạn hàng Trung Quốc. Vải sớm Phúc Hòa năm nay được mùa, được giá bà con nông dân trúng vụ lớn.”Được biết, hiện nay, anh Hiển đang thu mua cân vải với giá từ 27.000 - 35.000 đồng/kg, tuỳ từng loại hàng có mẫu mã, kích thước, tiêu chuẩn khác nhau.

"Tổng diện tích đất trồng vải của xã Phúc Hòa là 650 ha (trong đó có 25 ha trồng theo quy trình VietGAP và GlobalGAP), xã có 11 thôn thì cả 11 thôn đều trồng cây vải sớm. Diện tích trồng nhiều nhất nằm ở các thôn như: Thôn Quất Du 2, Phúc Lễ, Tân Thịnh, Thái Hòa và thôn Hòa Làng. Năm nay, thời tiết thuận lợi, mùa rét kéo dài, lượng mưa đều nên vải thiều sinh trưởng và phát triển rất tốt. Từ tháng 3/2022, nhìn chung tình hình dịch bệnh Covid-19 được ngăn chặn và kiểm soát nên giá vải thiều năm nay đã tăng cao từ 10-15% so với năm 2021. Thời điểm được thu hoạch vụ vải thiều sớm ở đây vào khoảng từ ngày 25/5 - 15/6/2022. Tổng sản lượng vải thiều trên toàn xã Phúc Hòa năm 2022, thu hoạch ước đạt khoảng 10.000 tấn quả. Vừa qua, ngày 14/5/2022, tại UBND xã Phúc Hòa, UBND huyện Tân Yên đã tổ chức hội nghị bàn biện pháp xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản. Tham dự có đại diện một số sở ngành và các doanh nghiệp tham gia xuất khẩu vải sớm Tân Yên”, anh  Nguyễn Văn Hưng, Phó Chủ tịch UBND xã Phúc Hòa tâm sự.

Trên đường đến thăm vùng vải thiều thôn Quất Du 2, gặp chị Ngô Thị Lan thăm vườn vải của gia đình: "Mình đang kiểm tra xem vải sắp được thu hoạch chưa để tính ngày gọi bán luôn cho thương lái. Chị cho hay, gia đình chị có khoảng 0,45 ha, sản lượng năm nay ước chừng được khoảng 3,0- 3,5 tấn quả, cây vải nhà mình chưa được nhiều năm tuổi nên sản lượng sẽ thấp hơn những vườn cây có tuổi đời lâu năm”, chị Lan tâm sự.   

Chúng tôi tiếp tục thăm đồi vải của gia đình Ngô Văn Cường là thành viên Ban quản trị Hợp tác xã sản xuất và tiêu thụ vải thiều sớm Phúc Hòa. Ông Cường cho hay: "Vườn diện tích 05 ha được trồng và chăm sóc theo quy trình kỹ thuật GlobalGAP. Năm nay, khí hậu, thời tiết thuận lợi, vải thiều được mùa cao hơn nhiều năm ngoái, sản lượng ước tính đạt khoảng từ 21 - 24 tấn quả/ha. Cây vải ở đây trồng được 30 năm tuổi, hiện nay, chúng tôi đã ký hợp đồng bán toàn bộ số quả vải trên cho 05 doanh nghiệp đặt mua với giá 35.000 đồng/kg. Họ đang chờ vải chín đạt đúng ngưỡng tiêu chuẩn sẽ thu hoạch xuất khẩu đi thị thường các nước Mỹ, Nhật Bản và châu Âu”.

Trên đường thăm mô hình vải thiều nhà ông Cường lên tới gần đỉnh ngọn đồi chúng tôi bắt gặp ông Mai Xuân Thìn, đại diện cho Công ty Rồng Đỏ có trụ sở ngụ quận Gò Vấp, TP Hồ Chí Minh và một số người đang kiểm tra quả vải, ông Thìn thông tin: "Công ty chúng tôi đang lựa chọn những vườn vải quả đẹp, quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn vệ sinh, chất lượng tốt để hợp đồng đặt cọc, đợi chín thu hái vận chuyển về cơ sở ở tỉnh Hải Dương của công ty để chế biến, xử lý khử khuẩn, vệ sinh và đóng thùng xuất khẩu sang các nước Nhật, Mỹ và Úc. 

Đến thôn Phúc Lễ, xã Phúc Hòa, thăm khu vườn vải thiều của gia đình ông Vi Văn Tạo, 56 tuổi. Chúng tôi gặp đúng lúc gia đình ông thu hoạch vải đem bán. Ông Tạo tâm sự: "Gia đình tôi có 04 lao động phải dậy bẻ vải từ lúc 4 giờ 30 phút sáng, tránh trời nắng nóng. Vụ vải thiều này được mùa sản lượng quả tăng 15% so với năm 2021. Với diện tích khoảng 01 ha, sản lượng ước đạt khoảng trên dưới 10 tấn quả, với giá bán như hiện nay, gia đình thu về khoảng 300 triệu đồng”.

Tại điểm thu mua cân vải thiều ở thôn Phúc Lễ, xã Phúc Hòa, chị Vương Thị Hương, xã Đắc Sở, huyện Hoài Đức, TP Hà Nội, một thương lái chuyên buôn vải thiều xuất đi Trung Quốc kể với chúng tôi, Chị mới lên thôn Phúc Lễ thuê điểm cân hàng được mấy hôm, quân bình thu mua 02 ngày mới đóng được 01 xe ô tô công ten nơ 18 tấn. Địa bàn xã Phúc Hòa có khoảng 40-50 điểm thu mua cân vải vải tươi, nên việc mua hàng cũng luôn có sự cạnh tranh về giá cả.

Đi dọc các con đường rộng tới các thôn như: Quất Du 2, Phúc Lễ, Tân Thịnh, Thái Hòa và thôn Hòa Làng…chúng tôi gặp hàng chục chiếc xe ô tô công-ten-nơ cỡ lớn được các chủ thương lái hợp đồng đến đợi gom hàng, đóng thùng chở đi các tỉnh thành, vùng miền trong nước tiêu thụ đồng thời xuất sang Trung Quốc và chở ra sân bay đến các nước theo hợp đồng thu mua của các chủ doanh nghiệp.

Để xây dựng hình ảnh, thương hiệu vải thiều sớm huyện Tân Yên, bà Đào Thu Phương - Trưởng Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Tân Yên cho biết: "Tổng diện tích vải thiều trên địa bàn huyện năm 2022 là 1.340 ha; sản lượng đạt khoảng 16.500 tấn; tổng trị giá ước đạt trên 460 tỷ đồng. (Trong đó: Vải sớm là 1.170 ha, sản lượng đạt khoảng 14.500 tấn; vải muộn là 2.000 tấn). Đối với vùng vải sớm xã Phúc Hòa đạt khoảng trên 10.000 tấn, đơn giá bình quân hiện nay bán ra khoảng trên 280 tỷ đồng. Huyện Tân Yên có trên 880 ha vải thiều sản xuất đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, sản xuất tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP là 350 ha. Thời gian bắt vải sớm vào khoảng từ ngày 25/5 - 10/6/2022. Để quả vải vào thị trường Trung Quốc thuận lợi, yêu cầu các hộ sản xuất tuân thủ các quy định của Trung Quốc với mã số vùng trồng đã được cấp tại xã Phúc Hòa với diện tích 600 ha; hướng dẫn thực hiện 03 mã vùng xuất khẩu vải thiều tại các xã Liên Sơn; Hợp Đức và thị trấn Cao Thượng với tổng diện tích 200 ha. Yêu cầu các cơ sở sản xuất, chế biến vải đóng gói tuân thủ theo quy định; bố trí các khu sơ chế, bảo quản, kiểm tra sinh vật, quản lý, sử dụng tem nhãn, bao bì, thùng xốp... hướng dẫn chủ cơ sở đăng ký trực tuyến xuất khẩu vải sang thị trường Trung Quốc. Đối với thị trường Nhật Bản và EU, huyện tiếp tục chỉ đạo duy trì 02 mã số vùng trồng xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản; EU quy mô 15 ha và 01 mã đề nghị cấp mới với quy mô 11 ha tại thôn Thái Hòa, xã Phúc Hòa”.

Vụ vải thiều trên địa bàn tỉnh Bắc Giang năm 2022, được mùa bội thu nhất từ trước đến nay. Thời tiết thuận lợi, bà con nông dân áp dụng các quy trình kỹ thuật trồng, chăm sóc theo các quy trình hữu cơ, VietGAP và GlobalGAP.

Không dùng thuốc trừ sâu, phân bón hóa học tạo ra sản phẩm an toàn bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng và môi trường sinh thái. Chất lượng quả vải ngày một nâng cao, sản lượng năm nay ước đạt khoảng 180.000 tấn trở lên. Ngày 25/5/2022 vừa qua, UBND tỉnh Bắc Giang phối hợp với Bộ Công Thương; Bộ NN&PTNT; các tỉnh, TP và một số cơ quan chức năng nước ngoài, tổ chức hội nghị trực tuyến xúc tiến tiêu thụ vải thiều với gần 80 điểm cầu trong và ngoài nước. Trong đó, 13 điểm cầu tại các nước: Trung Quốc, Nhật Bản, Australia, Singapore, Thái Lan, các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhât (UAE)./.