Ứng dụng công nghệ cao nâng giá trị cây dược liệu Việt Nam

  • Cập nhật: Chủ nhật, 22/1/2023 | 8:12:13 AM

QLMT - Việt Nam được ưu đãi với hệ sinh thái vừa phong phú, vừa đa dạng về chủng loại các cây dược liệu với hơn 12 nghìn loài thực vật, trong đó có gần 4 nghìn loài có công dụng làm thuốc được xếp vào loại quý hiếm trên thế giới như: Sâm Ngọc linh, Sâm Vũ Diệp, Tam thất hoang, Bách hợp, Thông đỏ, Vàng đắng, Hoàng liên ô rô, Hoàng liên gai, Thanh thiên quỳ, Ba gạc Vĩnh Phú…Đầu năm mới 2023, phóng viên Chuyên trang Quản lý môi trường đã có cuộc gặp gỡ trao đổi với ông Phan Văn Hiệu, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Dược mỹ phẩm (CVI Pharma) về chủ đề ứng dụng công nghệ cao để nâng giá trị cây dược liệu Việt Nam. Dưới đây là nội dung phỏng vấn.

Ông Phan Văn Hiệu giới thiệu sản phẩm được sản xuất từ cây dược liệu Việt Nam
Ông Phan Văn Hiệu giới thiệu sản phẩm được sản xuất từ cây dược liệu Việt Nam

Phóng viên: Ông cho biết suy nghĩ của mình về cơ hội phát triển cây dược liệu ở Việt Nam?

Ông Phan Văn Hiệu: Theo kết quả điều tra đến năm 2016, khu vực trung du và miền núi phía Bắc đã ghi nhận được hơn 1000 loài thực vật được sử dụng làm thuốc. Trong đó có gần 200 loài dược liệu có tiềm năng khai thác và phát triển trồng để đáp ứng nhu cầu sử dụng trong nước và phục vụ nhu cầu thị trường và hưởng tới xuất khẩu (như quế, hồi, ba kích, hoè, nghệ, Actiso, sa nhân, kim tiền thảo, đinh lăng, thảo quả... ). Đặc biệt, nuôi trồng dược liệu có hiệu quả kinh tế cao hơn từ 3 đến 5 lần so với một số loài cây nông nghiệp như lúa, ngô, sắn, khoai... Điều này sẽ làm tăng hiệu quả kinh tế cho các hộ nông dân trong khu vực.

Theo tổ chức Y tế thế giới (WHO), khoảng 80% số dân ở các nước phát triển sử dụng y học cổ truyền hoặc thuốc từ thảo dược để chăm sóc sóc và bảo vệ sức khoẻ nhất là ở Việt nam có truyền thống lâu đời và kinh nghiệm, tri thức dân gian sử dụng cây thuốc nam và y học cổ truyền trị bệnh, rất nhiều cây dược liệu đã trở nên quen thuộc với người dân, trị một số bệnh thường gặp, như kinh nghiệm sử dụng nghệ trị viêm loét dạ dày, làm lành vết thương … ngoài những tiềm năng thế mạnh về nguồn tài nguyên và thuốc từ dược liệu, Việt Nam nói chung và các tỉnh trung du và miền núi phíaBắc nói riêng, tri thức và thói quen, nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người dân ngày càng được quan tâm và phát triển khi trình độ ứng dụng khoa học công nghệ của các doanh nghiệp dược trong nước sẽ là cơ hội thúc đẩy phát triển ngành dược liệu và phát triển cá sản phẩm chăm sóc sức khỏe từ thiên nhiên của nước ta.



Ông Phan Văn Hiệu giới thiệu sản phẩm được sản xuất từ cây dược liệu Việt Nam

Phóng viên: Ông có thể cho biết những thuận lợi, khó khăn của doanh nghiệp trong việc ứng dụng công nghệ cao để chiết xuất dược liệu?

Ông Phan Văn Hiệu: Y học cổ truyền Việt Nam đã có lịch sử phát triển hằng nghìn năm, từ lâu ông cha ta đã biết sử dụng các loại cây cỏ thiên nhiên để làm thuốc chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe. Việt Nam cũng là một trong những quốc gia có hệ sinh thái phong phú, đa dạng với hàng nghìn cây dược liệu làm thuốc. Nhưng đến nay nền y học cổ truyền phát triển chưa tương xứng lợi thế sẵn có. Một trong những lý do quan trọng là vì chúng ta chưa thật sự khai thác hết tiềm năng của các loại thảo dược này, để biến đổi tính thiên nhiên của dược liệu thành các vị thuốc phòng và hỗ trợ điều trị bệnh. Bởi dược liệu thô thường chứa nhiều tạp chất và có thành phần khá phức tạp, không dễ dàng để xác định được hoạt chất có tác dụng thực sự. Sử dụng các phương pháp chiết xuất, bào chế thủ công, dân gian thường không tối ưu được hàm lượng hoạt chất có lợi, đồng thời chưa sàng lọc được tạp chất nên có thể sẽ gây kích ứng với cơ thể người sử dụng.

Sử dụng công nghệ cao trong chiết xuất dược liệu sẽ có tác dụng sau:

Thứ nhất: Loại bỏ được tạp chất, giảm bớt độc tố và các thành phần không có lợi.

Thứ hai: Giúp tối ưu hàm lượng hoạt chất quý đã nghiên cứu chứng minh tác dụng dược lý bởi nhiều nghiên cứu trên thế giới, do đó thành phẩm công dụng, hiệu quả có cơ sở khoa học rõ ràng. Đồng thời, cũng làm tăng sinh khả dụng, tăng độ tan, độ hấp thu của hoạt chất này khi đi vào cơ thể để cho ra tinh chất thảo dược đạt độ an toàn và chất lượng, hiệu quả cao nhất

Thứ ba: Chuẩn hóa được liều dùng, do thành phần hoạt chất cao hơn so với các cao chiết thông thường, nên có thể giảm liêù dùng, thuận tiện cho người sử dụng (số lượng viên uống ít đi vẫn đảm bảo được công dụng sản phẩm)

Thứ tư: Thuận tiện cho việc bào chế trong sản xuất, liều dùng thấp hơn, có cơ hội để gia giảm, phối hợp thêm các thành phần hoạt chất khác để tăng thêm công dụng sản phẩm, dạng bào chế hiện đại, tiện dụng, phù hợp với thị hiếu và thói quen sử dụng của người dân.

Mặc dù gặp những thuận lợi nói trên, doanh nghiệp gặp không ít khó khăn trong việc tách chiết hoạt chất:

Thứ nhất: Doanh nghiệp phải đầu tư hệ thống trang thiết bị, máy móc hiện đại, đắt tiền, thời gian hoàn vốn lâu.

Thứ hai: Chuẩn hoá được nguồn dược liệu đầu vào (vùng trồng, điều kiện nuôi trồng, kiểm tra chất lượng lô dược liệu đưa vào trước khi sản xuất,...) đảm bảo thành phẩm Cao sản xuất ra đạt đúng tiêu chuẩn đã xây dựng.

Thứ ba: Phải có đội ngũ nghiên cứu có bề dày kinh nghiệm, chuẩn hoá được quy trình chiết xuất (dung môi chiết, thông số chiết, quá trình loại tạp, làm giàu hoạt chất,...) ổn định.

Thứ tư: Việt Nam có nhiều cây thuốc nam bản địa có giá trị cao trong việc điều trị, được thể hiện qua bề dày ứng dụng trong lịch sử. Tuy nhiên chưa có nhiều nghiên cứu khoa học trên thế giới quan tâm. Việc nghiên cứu xác định thành phần hoá học, quy trình chiết xuất, phân lập hoạt chất; thử nghiệm tác dụng dược lý của các thành phần hoạt chất này giúp khoa học hoá nguồn dược liệu Nam, nâng cao giá trị kinh tế và khẳng định chất lượng dược liệu Nam bằng các dữ liệu khoa học cụ thể cần có thời gian và đầu tư lớn, ngoài sự nỗ lực của các doanh nghiệp thì vai trò định hướng và đầu tư nguồn lực, tạo điều kiện thúc đẩy công nghiệp dược phẩm của nhà nước đóng vai trò quan trọng, tuy vậy cũng chưa có được sự đầu tư bài bản và tương xứng với tiềm năng và nhu cầu phát triển.

Phóng viên: Ông có thể cho biết những bài học kinh nghiệm trong việc thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao?

Ông Phan Văn Hiệu: Trong quá trình xây dựng và phát triển công ty chúng tôi đã rút ra một số bài học bổ ích sau về việc thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao. Chúng tôi xây dựng quy trình tuyển dụng chuyên nghiệp, khoa học. Tìm kiếm, bồi dưỡng tài năng thông qua các cuộc thi, các hội thảo hợp tác quốc tế trong và ngoài nước. Phối hợp các trường đại học, cao đẳng, dạy nghề,.... tìm kiếm ứng viên trẻ, tài năng, chất lượng....lựa chọn kênh tuyển dụng phù hợp, tạo networking trên thị trường ngành. Triển khai kế hoạch huấn luyện, đào tạo định kỳ hằng quý, hằng năm.

Chú ý việc xây dựng lộ trình thăng tiến cho mỗi nhân sự, khuyến kích tinh thần độc lập – tự chủ để mỗi cá nhân phát huy năng lực tốt nhất. Xây dựng hình ảnh Đội ngũ lãnh đạo, quản lý chuyên nghiệp, hội tủ đủ tâm – tài – trí – đức của một doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực đặc thù như dược mỹ phẩm. Có chính sách đãi ngộ, phúc lợi tốt để thu hút, giữ chân và tạo động lực cho nhân sự hết lòng cống hiến. Xây dựng bộ tiêu chí chuẩn đánh giá về hiệu suất và phẩm chất người CVI đúng người đúng việc. Xây dựng Văn hóa doanh nghiệp, tạo môi trường thân thiện, cởi mở, coi Công ty như Ngôi nhà chung.

Một trong những bước đột phá thu hút nguồn chất xám chất lượng cao đó là hình thức liên doan, liên kết, đặt hàng các viện nghiên cứu lớn để tận dụng phòng thí nghiệm, nhất là nguồn nhân lực ưu tú ở đó. Trong bối cảnh thị trường ngày càng khó khăn, người tiêu dùng mất niềm tin về chất lượng của rất nhiều sản phẩm chăm sóc sức khỏe thì việc đầu tư sâu vào nghiên cứu phát triển ngày càng quan trọng. Phát huy thành tựu đã đạt được, sau hơn một năm ký kết thỏa thuận hợp tác MOU, CVI Pharma đã chính thức phối hợp cùng các nhà khoa học của VKIST để nghiên cứu và phát triển nguyên liệu chiết xuất thảo dược thiên nhiên, nhờ ứng dụng công nghệ Nano thế hệ mới và các giải pháp cải thiện sinh khả dụng, hứa hẹn cho ra đời rất nhiều sản phẩm ưu việt hơn trong tương lai gần, khi công nghệ lõi đã được các nhà khoa học của VKIST làm chủ.

Sự kiện này có ý nghĩa quan trọng, mở ra cơ hội hợp tác mới khi hai bên thống nhất dùng chung hạ tầng kỹ thuật, con người, cùng đầu tư nghiên cứu, tập trung vào cây sâm Việt Nam và các dược liệu quý cho Viện Nghiên cứu Sâm và Dược liệu VN của CVI Pharma. Các nghiên cứu viên của CVI Pharma sẽ có cơ hội được sử dụng các trang thiết bị máy móc thí nghiệm hiện đại nhất Việt Nam, trong những dự án chung với các Nhà khoa học VKIST, để nghiên cứu mang tính ứng dụng và thực tiễn hơn.

CVI Pharma tin tưởng mô hình hợp tác mới không chỉ tạo ra các sản phẩm mới có chất lượng và hàm lượng khoa học cao, mà còn giúp tối ưu nguồn lực con người cũng như cơ sở vật chất, tính thực tiễn của nghiên cứu và phát triển sản phẩm.

 

 

Phân tích hàm lượng các chất trong cây dược liệu tại phòng thí nghiệm của CVI Pharma

Phóng viên: Từ chiến lược và sách lược bài bản để thu hút và nuôi dưỡng nguồn nhân lục chất lượng cao như vậy, ông có thể cho biết những thành quả bước đầu của CVI Pharma?

Ông Phan Văn Hiệu: Ngay từ khi thành lập, CVI Pharma đã chú trọng hợp tác với các nhà khoa học, ứng dụng công nghệ cao vào việc tạo ra các sản phẩm đột phá chất lượng từ dược liệu thuần Việt. Làm mới những giá trị cũ bằng khoa học công nghệ không chỉ là sự lựa chọn chiến lược giúp CVI Pharma với nguồn lực hạn chế có cơ hội tiếp cận thị trường dược phẩm đang cạnh tranh khốc liệt, mà còn là động lực phát triển của Công ty. CVI Pharma cho rằng, chỉ có công nghệ cao mới giúp doanh nghiệp liên tục đổi mới, sáng tạo và mang đến những sản phẩm có giá trị cho cộng đồng.

Thành công đầu tiên minh chứng cho hướng đi mới khác biệt của CVI Pharma, đã gây ra tiếng vang lớn trong ngành dược phẩm đó là việc chuyển giao nguồn nguyên liệu Nano Curcumin, chiết xuất từ cây nghệ vàng, từ Viện Hàn lâm KH và CN để bào chế ra viên nang mềm CumarGold, mở đầu cho kỷ nguyên ứng dụng công nghệ Nano hiện đại vào lĩnh vực sản xuất dược phẩm, chăm sóc sức khỏe cộng đồng. Chỉ sau 5 năm, CumarGold đã trở thành sản phẩm dẫn đầu thị trường, được hàng triệu bệnh nhân tin dùng và vinh dự nhận được nhiều giải thưởng cao quý.

Lựa chọn cây nghệ để khởi đầu cho giấc mơ nâng tầm thảo dược Việt, CVIPharma đã thực sự gặt hái được nhiều thành công với những bước tiến đầy ấn tượng: Tháng 10 năm 2016, CVI tiếp tục ký kết hợp tác nhận chuyển giao công nghệ bào chế Phức hệ Nano FGC từ TS Hà Phương Thư của Viện Hàn lâm KH và CN Việt Nam để đưa ra thị trường sản phẩm chuyên biệt cho bệnh nhân ung thư CumarGold Kare. Sau 2 năm, CumarGold Kare đã trở thành người bạn đồng hành tin cậy của hàng trăm nghìn bệnh nhân ung thư trên cả toàn quốc.

Tháng 6-2018, một lần nữa CVI Pharma tiếp tục trở thành điểm sáng của ngành dược khi nhận chuyển giao công nghệ được Mỹ, Đài Loan cấp bằng sáng chế, để đánh thức tiềm năng dược liệu quý ngàn năm Ưng Bất Bạc, cho ra đời sản phẩm Heposal, với sứ mệnh bảo vệ lá gan người Việt. Đề tài này không chỉ mang lại sản phẩm bảo vệ gan chất lượng cao theo chuẩn quốc tế với giá thành hợp lý, mà quan trọng hơn còn giúp bảo tồn, phát huy nguồn dược liệu Ưng bất bạc, mang hiệu quả kinh tế và nâng cao đời sống cho bà con nông dân vùng trồng ở 9 tỉnh trên cả nước.

Không chỉ dừng lại ở các sản phẩm bảo vệ sức khỏe, CVI Pharma còn liên tục cho ra đời các dòng mỹ phẩm chăm sóc da như Decumar, Atoskin, Kutieskin. Trong đó, Decumar đã có những bước tăng trưởng thần kỳ khi chỉ sau 3 năm vươn lên trở thành nhãn hàng trị mụn hàng đầu dành cho lứa tuổi teen với hàng triệu tuýp được bán ra mỗi năm.

Tháng 4-2017, CVI Pharma bắt đầu thực hiện lộ trình chuyển đổi số mạnh mẽ, tái cấu trúc hệ thống quản trị doanh nghiệp theo hướng minh bạch, chuyện nghiệp, chuẩn mực. Đây là một bước đi quan trọng, đánh dấu bước ngoặt mới, khẳng định vị thế, uy tín, tiềm năng và mở ratầm nhìn mới của CVI Pharma trở thành top 10 doanh nghiệp dược phẩm niêm yết trên sàn chứng khoán Việt Nam.

Trên hành trình phát triển không ngừng nghỉ ấy, tháng 7-2017 CVI Pharma tiếp tục có bước tiến lớn khi vinh dự trở thành doanh nghiệp dược phẩm đầu tiên được cấp chứng nhận đầu tư xây dựng nhà máy tại khu CNC Hòa Lạc với diện tích khoảng 12000 m2. Chi phí đầu tư nhà máy công nghệ cao dự kiến lên tới 300 tỷ đồng với hệ thống quản trị chuyên nghiệp, bao gồm ba đơn nguyên: Nhà máy chiết xuất dược liệu công nghệ cao siêu tới hạn; Trung tâm nghiên cứu và ứng dụng công nghệ Nano; Nhà máy dược phẩm đạt tiêu chuẩn GMP- WHO… với tham vọng sản xuất 100 triệu sản phẩm mỗi năm. Dự án Nhà máy dược phẩm công nghệ cao CVI Pharma đã giúp CVI khép kín chuỗi giá trị từ chuyển giao các đề tài nghiên cứu, sản xuất đến phân phối các sản phẩm tới tay người tiêu dùng.

Năm 2022, CVI Pharma cho ra mắt thị trường sản phẩm Kiện Cốt Vương có chứa Chiết xuất quả Chiêu liêu AyuFlex đã được Hoa Kỳ cấp bằng sáng chế nhờ sở hữu mức độ cao các hoạt chất sinh học được tiêu chuẩn hóa trong hỗ trợ điều trị bệnh viêm khớp, thoái hóa khớp. Bên cạnh đó, để tăng hiệu quả của hoạt chất này, CVI Pharma cũng ứng dụng công nghệ sấy phun sương chiết xuất nhóm thành phần 8-BoneCareCVIExtract,phát triển từ bài thuốcHy thiêm thangvới 8 vị dược liệu cổ truyền thường dùng cho bệnh lý cơ xương khớp: Thiên niên kiện, Dây đau xương, Hy thiêm, Độc hoạt, Kê huyết đằng, Thổ phục linh, Xuyên khung, Ngưu tất bắc. Ứng dụng công nghệ cao trong chiết hỗn hợp chiết xuất dược liệu này giúp tăng độ ổn định cũng như khả năng hòa tan và hấp thu của hoạt chất. Sau hơn 4 tháng ra mắt, sản phẩm Kiện Cốt Vương đã khẳng định được vị trí của mình trên thị trường. CVI Pharma đã trao tặng hơn 22.000 phần quà trong đó có Kiện Cốt Vương để chăm sóc sức khỏe xương khớp tới chục nghìn người cao tuổi, thương binh, bệnh binh, người có công với cách mạng và nhiều cán bộ công an hưu trí trên mọi miền Tổ quốc.

Phóng viên: Xin cảm ơn ông! Chúc doanh nghiệp khoa học và công nghệ CVI Pharma tiếp tục phát triển và ngày càng khẳng định hơn nữa giá trị của cây dược liệu Việt Nam thông qua sản phẩm của mình.

Hà Hồng

 (Thực hiện)