Chính quyền Biden hôm 30/11 đã công bố cam kết trị giá 135 triệu đô la để giúp tái định cư các bộ lạc người Mỹ bản địa có nhà ở đang bị đe dọa bởi tác động của biến đổi khí hậu. Sử dụng tiền từ luật cơ sở hạ tầng lưỡng đảng năm 2021, chương trình tái định cư tự nguyện dựa vào cộng đồng, do Bộ Nội vụ lãnh đạo, sẽ hỗ trợ 11 bộ lạc thích ứng với biến đổi khí hậu hoặc khi cần thiết, di dời toàn bộ cộng đồng của họ.

Tổng thống Biden cho biết tại Nhà Trắng hôm 30/11, phát biểu tại Hội nghị bộ lạc quốc gia đầu tiên của chính quyền ông: "Thật tàn khốc.Như tất cả các bạn đã biết, có những cộng đồng bộ lạc có nguy cơ bị cuốn trôi, cuốn trôi bởi siêu bão, mực nước biển dâng cao và cháy rừng hoành hành.”

Ông Biden cho biết số tiền này sẽ được sử dụng để di chuyển, trong một số trường hợp, toàn bộ cộng đồng của họ trở lại vùng đất an toàn hơn.

Ba bộ lạc ven biển đang phải đối mặt với lũ lụt do mực nước biển dâng cao và những cơn bão mạnh hơn đang nhận được các khoản trợ cấp để tái định cư. Ở Alaska, Làng Newtok và Làng bản địa Napakiak, cùng với Quốc gia Da đỏ Quinault ở bang Washington, mỗi nơi nhận được 25 triệu đô la để giúp chuyển nhà và cơ sở kinh doanh của họ lên vùng đất cao hơn.

Lối đi lát ván trải dài qua làng Yupik ở Newtok, Alaska vào năm 2019. Sự xói mòn nghiêm trọng từ Sông Ninglick đã buộc phải dỡ bỏ một số ngôi nhà (Nguồn: Washington Post)

Làng Newtok, trên sông Ninglick, đang bị xói mòn bờ biển với tốc độ 70 feet mỗi năm do bão mạnh hơn và băng vĩnh cửu tan chảy. Các nghiên cứu về xói mòn đã không tìm thấy biện pháp khắc phục hiệu quả về chi phí. Địa điểm mới của ngôi làng sẽ cách đó 9 dặm.

Napakiak nằm trên bờ sông Kuskokwim, chảy vào Biển Bering. Nó đang mất từ ​​25 đến 50 feet đất mỗi năm do xói mòn và phần lớn cơ sở hạ tầng quan trọng của nó sẽ bị phá hủy vào cuối thập kỷ này. Ngôi làng đã xây dựng kế hoạch di dời nhưng không thực hiện được do thiếu kinh phí.

Thị trấn Taholah chính của Quốc gia Quinault, nằm trên Thái Bình Dương, đã phải vật lộn với những cơn bão lớn hơn, lũ lụt và mất điện, và họ đã tìm kiếm sự hỗ trợ di dời của chính phủ trong nhiều năm.

Ngoài ra, các khoản tài trợ quy hoạch trị giá 5 triệu đô la sẽ được trao cho bốn ngôi làng bản địa ở Alaska và Bộ lạc Havasupai ở Arizona, Bộ lạc Yurok ở California, Bộ lạc Chitimacha ở Louisiana và Bộ lạc Da đỏ Passamaquoddy ở Maine.

Bộ trưởng Nội vụ Deb Haaland, người Mỹ bản địa đầu tiên nắm giữ chức vụ này cho biết trong một tuyên bố kèm theo thông báo: "Giúp những cộng đồng này di chuyển đến nơi an toàn trên quê hương của họ là một trong những khoản đầu tư quan trọng nhất liên quan đến khí hậu mà chúng tôi có thể thực hiện. Là một phần trong hiệp ước của chính phủ liên bang và được ủy thác trách nhiệm bảo vệ chủ quyền của Bộ lạc và hồi sinh các cộng đồng bộ lạc, chúng ta phải bảo vệ quốc gia da đỏ khỏi những tác động ngày càng mạnh mẽ và đặc biệt của biến đổi khí hậu.”

Cơ quan quản lý khẩn cấp Liên bang (FEMA) cũng sẽ đóng góp quỹ và tham gia vào quá trình lập kế hoạch. Quản trị viên FEMA Deanne Criswell cho biết: "Từ những vụ cháy rừng ở phía tây cho đến những cơn bão ở Alaska, tôi đã tận mắt chứng kiến ​​tác động tàn khốc của biến đổi khí hậu và thời tiết khắc nghiệt đối với các cộng đồng trên toàn quốc. Trong khi FEMA tiếp tục giúp các Bộ lạc lập kế hoạch cho các điều kiện trong tương lai và tăng cường khả năng phục hồi của cộng đồng bộ lạc thông qua bộ công cụ và nguồn lực giảm thiểu rủi ro của chúng tôi, chúng tôi rất vui mừng được hợp tác với gia đình liên bang của chúng tôi trong các dự án lớn hơn như tái định cư dựa vào cộng đồng để hỗ trợ thêm cho tất cả các Bộ lạc.”

Tất cả các bộ lạc người Mỹ bản địa nhận được trợ cấp đều tình nguyện thông qua quy trình đăng ký hoặc tham khảo ý kiến ​​​​của Cục các vấn đề về người da đỏ.

Mặc dù việc di dời toàn bộ cộng đồng ngày càng cần thiết do biến đổi khí hậu, nhưng đây là một chủ đề đầy rủi ro về mặt chính trị. Một số cư dân không muốn rời khỏi nhà của họ, ngay cả sau khi nhiều cơn bão buộc họ phải xây dựng lại nhiều lần. Ở thành phố New York, các khu dân cư ven sông ở Queens và Staten Island được đề nghị mua lại tự nguyện, nhưng không phải chủ nhà nào cũng chấp nhận chúng,để lại một sự chắp vá của những vùng đất bỏ hoang và những ngôi nhà vẫn còn người ở.

Trước đây, chính quyền Obama đã trao 48 triệu đô la cho bang Louisiana để di dời ngôi làng ven biển Isle de Jean Charles, nơi đã mất phần lớn đất đai do thủy triều dâng ở Vịnh Mexico vào năm 2016. Nhưng cư dân không đồng ý về ngôi làng mới sẽ đi về đâu. Những người đầu tiên chuyển đến theo chương trình chỉ bắt đầu chuyển đến nhà mới của họ trong năm nay.

Bryan Newland, trợ lý bộ trưởng phụ trách các vấn đề về người da đỏ tại Bộ nội vụ và là thành viên của Cộng đồng người da đỏ Bay Mills có trụ sở tại Michigan, cho biết: "Chúng tôi phải đảm bảo rằng các bộ lạc có thể tiếp tục tồn tại và tiếp tục lối sống của họ. Do tác động của biến đổi khí hậu, thật không may là công việc này lại cần thiết.”

 An Đông (T/h)