Nghị định số: 44/2015/NĐ-CP ngày 06 tháng 5 năm 2015 của Chính Phủ về việc Quy định chi tiết một số nội dung về Quy hoạch xây dựng đã quy định rõ, trong các đồ án quy hoạch xây dựng đô thị từ quy hoạch vùng, quy hoạch chung đến quy hoạch chi tiết cần phải xác định các chỉ tiêu kỹ thuật từ bước lập nhiệm vụ quy hoạch đến bước lập đồ án và được các cấp có thẩm quyền xem xét, thẩm định và phê duyệt. Đây là căn cứ quan trọng để triển khai công tác lập đồ án quy hoạch xây dựng đô thị. Tuy nhiên, chỉ tiêu hạng mục chuẩn bị kỹ thuật thường không được đề cập đến. Các đồ án thường lấy chỉ tiêu 100% đường phố có hệ thống thoát nước mưa chứ không quy định cụ thể về hạng mục san nền hay hạng mục thoát nước mưa. Chính vì vậy, các đồ án Quy hoạch xây dựng đô thị thường san nền đô thị gần như toàn bộ diện tích quy hoạch (trừ diện tích mặt nước). Đơn vị tư vấn thiết kế cũng như chủ đầu tư chỉ chú trọng đến cao độ san nền sao cho đô thị của mình có cao độ nền cao hơn hoặc bằng cao độ xây dựng tối thiểu chứ chưa chú trọng đến bảo tồn, tận dụng nền địa hình tự nhiên phục vụ cho tiêu thoát nước và kiến trúc cảnh quan. Điều này đã gây ra nhiều tác động xấu đến môi trường tự nhiên và cảnh quan đô thị. Diện tích đất san nền lớn dẫn tới thay đổi mặt phủ, ảnh hưởng đến hệ số dòng chảy; Khối lượng san nền lớn gây ra tình trạng thiếu hụt nguồn vật liệu san nền (chủ yếu là các nguồn vật liệu hữu hạn, khai thác từ tự nhiên như đất, cát). 

Nguyên tắc quy hoạch cao độ nền xây dựng là phải triệt để lợi dụng điều kiện địa hình tự nhiên. Phải cố gắng sử dụng đến mức tối đa những mặt tốt của điều kiện tự nhiên, tận dụng địa hình sẵn có, giữ lại những vùng cây xanh và các lớp đất màu để đạt hiệu quả cao về mặt kiến trúc cảnh quan và kinh tế. Nói cách khác là không nên thay đổi địa hình trong những trường hợp không cần thiết để tránh phá vỡ điều kiện tự nhiên. Chỉ xem xét quy hoạch cao độ nền tại các vị trí đặt công trình nhà cửa, công trình xây dựng hạ tầng kỹ thuật. Trong bối cảnh các đô thị hiện đang hướng tới đô thị xanh với những tiêu chí như: hạn chế xây dựng mà vẫn tạo nguồn lực phát triển đô thị, hạn chế việc khai thác tài nguyên theo kiểu làm gia tăng các quỹ đất dành cho xây dựng, dẫn đến bê tông hóa bề mặt đô thị thì việc xây dựng chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật cụ thể cho hạng mục san nền, thoát nước mưa trong các đồ án quy hoạch xây dựng sẽ làm giảm những tác động tiêu cực đến đô thị và môi trường tự nhiên.

Qua những nội dung phân tích ở trên cho thấy, việc xác định các chỉ tiêu kỹ thuật cho hạng mục san nền và thoát nước mưa trong đồ án quy hoạch xây dựng đô thị có thể xây dựng dựa trên các chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật của sử dụng đất và không gian kiến trúc canh quan của đô thị. Các chỉ tiêu này cần gắn liền với mật độ xây dựng công trình, chỉ san gạt tại các vị trí đặt công trình nhà cửa, công trình xây dựng hạ tầng kỹ thuật. Tác giả đề xuất các tiêu chí như sau:

- Đối với khu vực đất ở, Các công trình giáo dục, y tế, văn hóa, chợ, Các công trình dịch vụ đô thị khác và các công trình có chức năng hỗn hợp: 

Chỉ tiêu san nền tính toán theo mật độ xây dựng %. Diện tích san nền tối đa cho phép được xác định theo công thức:

Ssn = (mật độ xây dựng tối đa cho phép + a) * Sxd.

Trong đó: 

+ Ssn : Là diện tích san nền trong ô đất.

+ Sxd : Là diện tích ô đất

+ a : Là % diện tích đất san gạt tăng thêm so với diện tích xây dựng theo mật độ. a được xác định từ 0% đến 10%

-Đối với khu vực đất cây xanh sử dụng công cộng:

Đất cây xanh sử dụng công cộng bao gồm quảng trường, công viên, vườn hoa, vườn dạo..., bao gồm cả diện tích mặt nước nằm trong các khuôn viên các công trình này và diện tích cây xanh cảnh quan ven sông được quy hoạch xây dựng thuận lợi cho người dân đô thị tiếp cận và sử dụng cho các mục đích luyện tập TDTT, nghỉ ngơi, giải trí, thư giãn.... Đối với các diện tích mặt nước không thường xuyên có nước, cần phải đề xuất chỉ tiêu diện tích san nền tối đa cho phép, diện diện tích cho phép ngập tạm thời (ngoài diện tích mặt nước cố định) để tăng khả năng điều tiết, lưu trữ nước trên lưu vực. Diện tích san nền xây dựng công trình trong công viên cây xanh : Ssn  = Sxd . Diện tích cho phép ngập tạm thời : Sng = b * Scây xanh

Trong đó:

+ Ssn : Là diện tích san nền trong ô đất.

+ Sxd : Là diện tích ô đất

+ Scây xanh : Là tổng diện tích đất cây xanh

+ b: Là % diện tích cho phép ngập tạm thời so với tổng diện tích đất cây xanh. b được xác định từ 0% đến 25%

-Đối với các công trình hạ tầng kỹ thuật: Diện tích san nền được lấy bằng diện tích ô đất.

Việc xác định các chỉ tiêu kỹ thuật hạng mục san nền và thoát nước mưa trong các đồ án quy hoạch xây dựng đô thị là cấp thiết, ảnh hưởng trực tiếp đến công tác thiết kế hạng mục san nền, thoát nước mưa trong các đồ án quy hoạch xây dựng đô thị. Các chỉ tiêu kỹ thuật này sẽ là căn cứ quan trọng giúp các nhà tư vấn xác định được các giải pháp kỹ thuật nhằm cải tạo nền địa hình tự nhiên vào mục đích xây dựng một cách hợp lý nhất, giảm thiểu những tác động xấu đến đô thị trong tương lai.

----------------------------

TÀI LIỆU THAM KHẢO