Nghiên cứu mới cho thấy: mang vườn cây của bạn vào trong nhà và trồng những loại cây phù hợp trên tường văn phòng cùng với một số công nghệ hiện đại có thể lọc sạch không khí khỏi một số chất ô nhiễm độc hại phổ biến.
Phát hiện này đến từ các nhà khoa học tại Đại học Công nghệ Sydney (UTS) ở Úc khi họ đã nghiên cứu xem liệu một hệ thống cây trồng trên tường thẳng đứng có thể hút sạch hỗn hợp các hợp chất có hại có trong hơi xăng hay không.
Cuối cùng, trong suốt một ngày làm việc bình thường, thực vật đã giảm mức độ của một số hợp chất gây ung thư khét tiếng xuống rất thấp so với nồng độ ban đầu.
Nghiên cứu được tài trợ bởi công ty chế tác thực vật Ambius với sự giúp đỡ của nhóm UTS. Một bộ sưu tập các loại cây hay trồng trong nhà đã được đưa vào thí nghiệm hệ thống tường cây trong buồng kín.
Cây trồng trong nhà hấp thụ các hợp chất khí. Ảnh minh hoạ: Getty Images
Mặc dù việc thiết lập phòng thí nghiệm không gần lắm với kích thước ở các nơi không gian công cộng, nhưng ý tưởng là lắp đặt các vườn cây thẳng đứng có thể giúp cải thiện chất lượng không khí trong nhà bằng cách bổ sung các hệ thống thông gió giúp loại bỏ không khí cũ ra khỏi các tòa nhà công cộng như văn phòng, bệnh viện và lớp học.
Điều này không phải quá mới mẻ, các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra tiềm năng của cây trồng trong nhà hấp thụ các hợp chất khí, thường được gọi là hợp chất hữu cơ dễ bay hơi hay viết tắt là VOC.
Tuy nhiên, các nghiên cứu về 'bộ lọc' thực vật thường được đánh giá cao trong việc loại bỏ các loại hóa chất đơn lẻ trong các điều kiện được kiểm soát. Muốn xử lý các hợp chất phức tạp và trong điều kiện ô nhiễm ở thế giới thực thì cần nghiên cứu và thử nghiệm nâng cấp.
Mặc dù nghiên cứu mới này cũng sử dụng các buồng kín, nhưng nó đã so sánh các loại cây thông thường trong nhà – cây thường xuân (Epipremnum aureum), cây tróc bạc (Syngonium podophyllum) và cây lục thảo trổ (Chlorophytum comosum) – chống lại hơi xăng, một nguồn VOC hỗn hợp gây nguy hiểm cho sức khỏe.
Fraser Torpy, nhà khoa học môi trường của UTS, cho biết: "Thực vật không chỉ có thể loại bỏ phần lớn các chất ô nhiễm khỏi không khí trong vài giờ mà còn loại bỏ các chất ô nhiễm liên quan đến xăng dầu có hại nhất khỏi không khí một cách hiệu quả nhất".
Torpy và nhóm đã thử nghiệm hệ thống tường cây trồng thẳng đứng Ambius bằng cách sử dụng các hộp chuyên dụng trồng cây hoặc không có cây nào rồi so sánh. Một lượng nhỏ xăng đã bốc hơi được thổi bên trong các buồng.
Dựa trên việc giảm nhẹ lượng khí trong buồng có cây, các nhà nghiên cứu tin tưởng rằng thực vật đã loại bỏ khoảng 43% tổng số VOC trong thời gian thử nghiệm 8 giờ và gần như cả ba loại hóa chất đặc biệt có hại: ankan (loại bỏ 98%), dẫn xuất benzen (86%) và cyclopentane (88%).
Nhóm nghiên cứu viết trong báo cáo của họ rằng việc loại bỏ các chất gây ô nhiễm trong không khí này, vốn có thể gây ra "những ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe", có thể có "những tác động đáng kể đến việc duy trì môi trường lành mạnh trong phòng".
Các hợp chất benzen có khả năng gây ung thư cao và có thể xâm nhập vào các trường học, tòa nhà dân cư cách trạm xăng hàng trăm mét và vượt quá mức an toàn. Các nhà nghiên cứu từ lâu cũng đã khẳng định những người sống gần trạm xăng có nhiều khả năng mắc bệnh ung thư, chẳng hạn như bệnh bạch cầu.
Torpy và các đồng nghiệp lưu ý rằng nhà để xe tích hợp trong các tòa nhà văn phòng và chung cư là một mối lo ngại khác về ô nhiễm trong phòng. Ông nói: "Chúng tôi cũng phát hiện ra rằng chất độc trong không khí càng đậm đặc thì thực vật càng loại bỏ chất độc nhanh hơn và hiệu quả hơn, điều đó cho thấy thực vật thích nghi với điều kiện mà chúng đang phát triển".
Tuy nhiên, cần nhớ rằng những hệ thống phủ xanh theo chiều dọc này, thường có một số lượng đáng kể các máy tuần hoàn không khí được lắp bổ trợ. Nhờ vậy, nó khác hoàn toàn so với ta chỉ trồng vài cây trong nhà cho đẹp mắt hay hợp phong thủy.
Các nhà nghiên cứu cho biết, nếu chỉ trồng vài loài thực vật khiêm tốn thì không thể làm sạch không khí đủ nhanh để ảnh hưởng đến chất lượng không khí. Nhưng dù sao thì chúng có thể giúp ích cho tinh thần người trồng.
Việc thiết lập thử nghiệm trong các buồng kín khí gợi lại các nghiên cứu đầu tiên của NASA cũng theo dõi thực vật trong các buồng kín – vốn rất khác với môi trường trong phòng của một tòa nhà lớn với hệ thống thông gió được thổi thường xuyên.
Điều đó gợi ý rằng, mối quan tâm thương mại đối với các công nghệ tường xanh có thể sẽ tăng lên theo thời gian, đặc biệt trong bối cảnh chất lượng không khí toàn cầu đang trở thành vấn đề ngày càng thu hút.
Torpy và các đồng nghiệp cũng thừa nhận cần có thêm nghiên cứu thử nghiệm các hệ thống lớn trong các tòa nhà thương mại khác nhau, tìm thêm các loại thực vật khử nhiều chất độc khác. Chỉ khi đó, chúng ta mới có thể hiểu đầy đủ liệu thực vật có thể hoạt động hữu hiệu hơn máy lọc không khí hiện tại hay không?
Theo Anh Tú/Một Thế Giới
